Kunstcollectie belandt midden tussen de werkzaamheden: ‘Zo ga je niet met kunst om’

Schilderijen die tot de kunstcollectie van Saxion in Enschede behoren zijn verplaatst door werklui die nieuwe koelingen aanleggen. Dat kunstcollectie van Saxion deelt namelijk een ruimte met de cateraar. Coördinator kunst Ruben Sinkeldam is er niet over te spreken en wil dat Saxion beter met kunst omgaat. “Ik ben er helemaal klaar mee.”

Cateraar Compass Group krijgt nieuwe koelingen in ruimte F1.16. Dat is bijna direct naast de ingang van het Ko Wierenga-gebouw vanuit de binnenplaats. Er zijn buiten twee tijdelijke koelingen neergezet, en de stroomkabels daarvoor gaan precies bij de opslag van Saxion-kunst naar binnen, want de ruimte wordt gedeeld. ‘Kunst, verboden voor onbevoegden’, staat duidelijk op een van de stellingkasten met schilderijen.

Docent Ruben Sinkeldam, die sinds 2022 twee dagen per week coördinator kunst is op Saxion, is niet te spreken over de handelswijze. Hij wist niet dat deze werkzaamheden zouden plaatsvinden, terwijl dit toch gepland werk is. “Dan had ik de collectie kunnen verplaatsen of tenminste kunnen afdekken”, zegt hij. Kunst is heel delicaat. “Je moet weten hoe je ermee omgaat, anders krijg je beschadigingen.”

Dit incident staat niet op zich, zegt hij ook. Al sinds 2022 maakt hij zich hard voor een goede omgang met de kunstcollectie van Saxion. Daar schort het volgens hem aan. Zo is de opslag verre van ideaal. De collectie bewaren in een klimaatdepot is een utopie, weet hij. Maar op dit moment is er helemaal geen goede plek voor de werken.

Gereedschap bij de Saxion-schilderijen. Foto's: SaxNow

De kamer die hij in Enschede heeft deelt hij met onder andere de cateraar die de ruimte voor opslag gebruikt. Daardoor lopen mensen in-en-uit. Sinkeldam zette zelf de provisorische stellingen neer. “Daar heb ik eigenlijk helemaal geen tijd voor”, zegt hij. Dat is volgens hem aan de Facilitaire Serviceorganisatie.

De collectie is omvangrijk: het zijn zo’n 400 werken. “Saxion heeft nu eenmaal kunst”, zegt hij. “Dan heb je ook de verplichting om daar goed mee om te gaan.”

Vijf karren met schilderijen

De verbouwing van de vijfde verdieping in Deventer liet nogmaals zien dat Saxion niet goed met de kunstcollectie omgaat, vindt hij. De schilderijen werden zomaar van de muren gehaald, door collega’s die daar geen ervaring of training in hebben. “In vijf karren werden die naar de opslag gereden”, zegt Sinkeldam. “Alsof het zooi is.”

De tijdelijke koelcontainers buiten. Elektriciteitskabels gaan bij de kunstcollectie naar binnen. 

En zooi is het zeker niet, zegt Sinkeldam. Het is moeilijk om de waarde van de collectie in te schatten, maar het zou volgens Sinkeldam mogelijk om zo’n vier ton ‘vervangingswaarde’ kunnen gaan. Hij liet de conservator van de Museumfabriek meekijken naar de collectie en die schat in dat zo’n derde van de werken ‘museaal’ is: dat mag dus absoluut niet zomaar weggegooid worden. Zo zijn er ook werken van de bekende in Deventer geboren kunstenaar én vervalser Han van Meegeren in bezit.

De Museumfabriek bood ook aan om een training te geven aan de huismeesters, over hoe om te gaan met kunst. “Daar was geen tijd voor”, zegt Sinkeldam. En ook krijgt hij constant nul op het rekest als hij vraag om een fatsoenlijke plek om de kunst op te slaan, onbereikbaar voor onbevoegden.

“Toen ik deze situatie in Enschede aantrof, heb ik meteen een notitie geschreven aan het college van bestuur en de facilitaire serviceorganisatie”, zegt Sinkeldam. Een gesprek staat voor komende week op de agenda, aldus Sinkeldam. “Hopelijk verandert er iets.”

Directeur FSO: ‘Dit had anders gemoeten’

Jan Tromp, directeur van de Facilitaire Serviceorganisatie (FSO) zegt dat de werkzaamheden in kamer F1.16 anders hadden gemoeten. “Het kan niet de bedoeling zijn dat leveranciers aan onze kunst zitten”, zegt hij. Die instructie heeft de leverancier ook gehad, maar ook Tromp ziet dat het niet goed is gegaan. “Daar spreken we de mensen op aan”, zegt hij. “Dit is heel vervelend. We hebben het werk meteen stilgelegd toen we dit constateerden.”

Dit incident maakt ook duidelijk dat de kunstcollectie toch eigenlijk een andere plek nodig heeft, zegt Tromp. “Museale kwaliteit gaan we niet krijgen, maar we moeten wel zoeken naar een goede oplossing.” Zijn afdeling is verantwoordelijk voor het beheer van de collectie. Dat is wel zoeken, zegt hij, want de capaciteit is beperkt.

rik

Rik Visschedijk