Iraanse studenten in de knel door oorlog: “Hoogte collegegeld wisten we van tevoren, maar uitbreken oorlog niet"

Saxion telt met 101 studenten (58 in Enschede, 43 in Deventer) een relatief grote Iraanse gemeenschap. De zorgen onder hen zijn groot door de oorlog tussen Israël en Iran, zegt International Fysiotherapy-studente Reihaneh Salehi Mourkani. Zowel op emotioneel als praktisch vlak. Israël bombardeert niet alleen hun thuisland met vele doden ten gevolg, maar door het conflict lagen bijvoorbeeld ook het internet en een betaalplatform plat.

“Na de bombardementen kon ik pas na vijf dagen met mijn ouders praten”, zegt Mourkani, en dat was ook nog eens in de examenperiode. “Verschrikkelijk. Ik ben enorm gestrest door de situatie, het voelt als een zware last op mijn schouders.”

Dat geldt ook in praktische zin, zegt ze. Ze is in geldnood gekomen. Geld overmaken vanuit Iran was door allerlei restricties al geen sinecure, nu is het zo dat haar vader door de bombardementen bijna geen werk meer heeft. “Hij zit in het vastgoed, maar dat ligt op dit moment stil”, zegt Mourkani.

Mourkani is niet de enige; in totaal meldden zich tien Iraanse studenten met financiële problemen bij Saxion. Als studenten van buiten de Europese Unie betalen ze het instellingscollegegeld, dat ligt voor volgend collegejaar op 9.100 euro. “Hoewel het bedrag de laatste jaren hard oploopt, wisten we dat van te voren”, zegt Mourkani. “Wat we niet wisten is dat er oorlog zou uitbreken.”

Nadat de studenten aan de bel trokken, besloot het CvB eind juni een tijdelijke coulanceregeling in te stellen voor de nu studerende Iraanse studenten. Die regeling houdt in het kort in dat hun betalingstermijn voor het nieuwe collegejaar verschoof van 1 september naar 15 september. Ook is de herinschrijfblokkade tijdelijk opgeheven. Door die blokkade kunnen studenten met een betalingsachterstand zich normaal gesproken niet opnieuw inschrijven.

Mourkani toonde zich tijdens de laatste overlegvergadering van de Centrale Medezeggenschap emotioneel. Ze voelde zich een beetje in de steek gelaten, zegt ze. Ze zegt er later in gesprek met SaxNow over dat ze op Saxion niet altijd de steun voelde waar ze op gehoopt had. “In gesprek voelde het soms alsof medewerkers politiek een kant kozen, terwijl ik steun had verwacht als student. Een hogeschool zou zijn studenten moeten steunen, zegt ze, terwijl ze benadrukt dat ze tijdens de CMR-vergadering op persoonlijke titel sprak.

Too little, too late

In het kort komt het erop neer dat ze de reactie van Saxion, ook financieel, een beetje ‘too little, too late’ vond. “Als ik mijn schoolgeld op 15 september zou kunnen betalen, dan zou ik dat op 1 september ook kunnen. Dus dat lost niet zoveel op.”

Ze had bijvoorbeeld gehoopt dat er een noodfonds zou zijn, maar zegt dat ze daarop hoorde dat dit meer was voor een student die bijvoorbeeld door een brand zijn inboedel was verloren. En ze heeft het idee dat toen de oorlog in Oekraïne uitbrak, er meer mogelijk was voor studenten en sneller werd gehandeld.

Geconfronteerd met die kritiek laat woordvoerder Karin Effing in een uitgebreide reactie per mail weten dat de ondersteuning door de meeste Iraanse studenten ‘positief is ontvangen’. Dat een studente zich in de steek gelaten voelt, is het laatste wat de hogeschool wil, schrijft ze. ‘We leven met hen mee en betreuren het dat een student heeft aangegeven dat ze zich in de steek gelaten voelt. Dit is het laatste dat we willen en we nemen haar signalen serieus.’

Tegelijkertijd onderschrijft ze dat er studenten zijn die hopen op meer, betere en snellere steun. ‘Dit echter het maximale wat wij als instelling deze studenten nu als geheel kunnen bieden.’

De hogeschool moet volgens haar zorgvuldig afwegen wat realistisch is en structureel mogelijk. Ze benadrukt dat er tijdelijk extra inloopspreekuren waren en dat studenten geïnformeerd zijn over de mogelijkheid om met voorrang een gesprek te hebben met de studentpsycholoog. ‘Op dit moment zijn wij, voor zover wij weten, de enige hbo-instelling die op deze manier maatwerk biedt aan de Iraanse studenten.’

Noodfonds?

Ook blijkt dat er misschien iets meer mogelijk is dan de indruk die Mourkani had. De woordvoerder schrijft dat studenten vanuit hun persoonlijke situatie financiële ondersteuning kunnen aanvragen bij het FOSS-noodfonds van Saxion. Dat fonds is juist bedoeld om ervoor te zorgen studenten die door noodsituaties in financiële problemen komen, tijdelijk te ondersteunen

Over het opgemerkte verschil tussen de behandeling van Oekraïense studenten en Iraanse studenten, schrijft ze dat de situatie in Oekraïne destijds tot nationale en Europese beleidsmaatregelen leidde, zoals over het te betalen collegegeld en verblijfsrechten. Die werden ook geadviseerd door het ministerie van OCW en de Vereniging Hogescholen. Nu zijn dat soort maatregelen uitgebleven. ‘We begrijpen dat dit verschil als pijnlijk en oneerlijk kan worden ervaren door onze studenten.’