Nieuw schooljaar, nieuw cultureel seizoen: Studium Generale is niet bang voor de polemiek, maar wil ook wijzer maken

Wat zijn de ambities voor dit jaar?
SG-Programmamaker Britt Krabbe: “We willen het gesprek aanjagen, maar ook studenten verleiden. Vooral door te zorgen dat maatschappelijke onderwerpen ook over hen gaan, door ze dicht bij de realiteit van studenten te brengen. En onze ambitie is toch ook om moeilijke onderwerpen niet te schuwen.”

SG-Programmaleider Saskia Zwolle: “Wij zijn ook een soort voelsprieten van Saxion: we kijken ook welke onderwerpen leven, welke onderwerpen worden aangedragen. Daarbij volgt de vorm de inhoud en de inhoud volgt de vorm.”

Theaters plannen vaak mijlenver vooruit, soms wel jaren. Bij jullie kan ik nu zo’n drie maanden in de toekomst kijken. Hoe zit dat?
Zwolle: “Over die lange termijn in theaters wordt ook wel enorm geklaagd. Je ziet dat het dan vaak om lezingen gaat, of programma’s met één spreker, niet om programma’s dichter op de actualiteit. Voor ons is dit de ideale mix, je kunt ver genoeg vooruit kijken, tot het eind van kwartiel twee, maar je wil jezelf ook niet helemaal dicht timmeren. Er moet ook ruimte blijven voor de actualiteit.”

Krabbe: “Zoals nu bijvoorbeeld: we zijn nu aan het kijken of we niet bijvoorbeeld iets moeten doen met de manosphere, of geweld tegen vrouwen.”

Naar welk programma kijken jullie zelf het meest naar uit?
Krabbe: “Ik heb er wel twee of drie. Eind september hebben we een programma genaamd ‘De Prijs van Schuld’. Een hyperactueel onderwerp, in een tijd waarin bijvoorbeeld ook studenten heel veel te maken hebben met Klarna, en achteraf betalen. Daarbij is ook een mooie mix van sprekers, met onder meer een journalist van Follow The Money, een gezondheidswetenschapper die ingaat op wat het met je lichaam doet als je schulden hebt, en Mart Veldhuis, die afstudeerde met een metersgroot wandtapijt dat het leven met een studieschuld illustreert.”

Zwolle: “Met dank aan Den Haag hebben we ook volop focus op de verkiezingen. Met Democratie Fitness en de Grote Verkiezingsshow van de Kiesmannen willen we het belang van democratie laten zien, dat doen we speels, ook via allerlei coalities.”

Krabbe: “We willen laten zien dat het meer is dan eens in de zoveel tijd je stem uitbrengen. En als ik nog een programma mag noemen, dan is het misschien een programma waarvan het gek is om te zeggen dat ik er naar uitkijk, maar waarvan ik wel heel belangrijk vindt dat we het doen: dat is ons programma over genocide, Van Giftige Woorden naar Giftige Daden. Daarin belichten we niet alleen de huidige situatie van genocidaal geweld in Gaza, waarvan we belangrijk vinden dat er aandacht voor is, maar kijken we er ook op een andere manier naar, bijvoorbeeld via de geschiedenis.”

Over voelsprieten gesproken. Is dit een thema dat vaak werd aangedragen?
Zwolle: “Hier zijn we wel over benaderd.”
Krabbe: “Maar los daarvan hadden we dit ook gedaan. Wij vinden dat wij het gremium zijn voor dit soort onderwerpen.”
Zwolle: “Ik denk ook dat dit goed is. We zijn niet bang voor de polemiek. Ook niet bang voor rumoer in de zaal. Wel is natuurlijk altijd de vraag hoe we ergens aandacht aan gaan besteden. Wij zoeken het gesprek, willen samen wijzer worden. De praatdiners die we doen zijn daarbij een voorbeeld. Daarbij komen ook vaak ingewikkelde onderwerpen aan bod, maar dan juist met mensen die je niet zo goed kent. Dat is een manier om uit je bubbel te komen.”

Wat is jullie grootste uitdaging?
Zwolle: “De chemie tussen binnen en buiten. Saxion heeft bijvoorbeeld onderzoekers die heel interessant werk doen, weet je die altijd te vinden? Maar bovenal willen we graag verschillende bloedgroepen verbinden, de samenwerking zoeken, zorgen dat het voor iedereen ‘iets’ is.”

Krabbe: “Zoeken naar de juiste invalshoek is altijd een opgave, maar dat is tegelijkertijd ook wel het leuke.”

Zwolle: “Een vorm vinden, chemie vinden. Daar is vaak veel tijd voor nodig. En soms heb je dat vijf sprekers nee zeggen, tot de zesde ja zegt. En ook wel een uitdaging: hoe krijg je de juiste mensen in de zaal? Hoe krijg je de mensen in de zaal over wie het gaat?”

Lukt het jullie om studenten de zaal in te krijgen?
Krabbe: “Dat gaat niet vanzelf, maar ik denk dat we het wel aardig doen, onder meer via minorgroepen en studieverenigingen. Daar stoppen we ook veel tijd in. Om studenten te bereiken moet je wel moeite doen.”

Zwolle: “Om de grote middengroep te bereiken zijn er SG’s die een soort deal hebben waarin studenten drie of vijf programma’s volgen tijdens de lunchpauze als onderdeel van hun curriculum, overigens zonder dat daar studiepunten aan hangen. Dat is een interessant format. Dan krijg je misschien een grotere diversiteit.”

Krabbe: “Tegelijkertijd horen we heel graag van mensen als we nog blinde vlekken hebben. We zorgen daarom ook altijd dat er na een programma ruimte is om input en feedback te geven.”

Krijgen jullie veel input?
Zwolle: “Studenten komen vaak met grote domeinen, van docenten krijgen we soms hele concrete ideeën, zoals de maffia, deepfake, of over pensioenen en dat studenten die straks allemaal moeten opbrengen. Die proberen we dan ook wel te honoreren.”

Welke plannen liggen er verder inhoudelijk nog, buiten deze drie maanden?
Zwolle: “Onderwerpen te over. Kijk alleen al naar het grote datalek bij Bevolkingsonderzoek, met de kans op identiteitsfraude, waar ook een medewerkster van Saxion zich heel erg actief in mengt. Denk bijvoorbeeld ook aan geweld tegen vrouwen.”

Daarbij lijkt het mij dat dezelfde onderwerpen ook periodiek terugkomen. Ik kan me bijvoorbeeld niet voorstellen dat het voor Saskia na meer dan 25 jaar Studium Generale de eerste keer is dat het over geweld tegen vrouwen gaat.
Saskia Zwolle denk even na. “Nee, dat klopt. Soms komen dezelfde grote onderwerpen langs, maar de studentenpopulatie verandert wel continu. Ook de aanpak hoeft niet altijd hetzelfde te zijn, wij besteden meerdere keren aandacht aan Big Tech, dat kan met een groter perspectief zijn, maar ook veel meer toegepast, zoals in het nog te plannen programma waarin we gaan kijken naar alternatieve apps om de telefoons van studenten te ‘fixen’.”

Ze vult aan. “En wat ik echt meen: blinde vlekken horen we graag.”