Is Deventer een studentenstad? "We maken er zelf wat van"

We spraken Marjolein Bruinsma (21) en Charlotte van Halm (21) die allebei in Deventer wonen en Archeologie studeren. Uit Enschede spraken we Carlijn Joosten (21) en Halima Benchekroun Drief (22) die allebei Creative Business studeren. Tot slot spraken we Wiebe Oudesluijs (24) uit Doetinchem, die op en neer reist naar Deventer voor zijn studie Archeologie.

Voor alle studenten die we spraken was de stad waar ze gingen studeren geen vrije keuze. Carlijn en Halima konden hun studie alleen doen in Amsterdam en Enschede (“En Amsterdam mocht niet van m’n moeder” - aldus Carlijn). Marjolein, Charlotte en Wiebe konden de hbo-studie Archeologie alleen doen aan Saxion in Deventer. De studenten waren allemaal dus min of meer veroordeeld tot Enschede en Deventer.

Wat heeft Enschede wel?

Is de stad waar jij studeert een studentenstad?, vroegen we de Saxion-studenten. Het panel was eensgezind. Enschede? “Ja.” Deventer? “Nee.” Het is het antwoord dat we gevoelsmatig al verwachtten, maar in deze serie willen we een verklaring. Wat heeft Enschede wel wat Deventer niet heeft?

We kunnen een enge definitie van het woord studentenstad aanhouden, namelijk ‘een stad met een universiteit’. Dan ben je er al: natuurlijk is Enschede dan wel een studentenstad en Deventer niet. Dat verklaart een deel van de verschillen. “Vanuit de uni wordt veel meer ondersteund”, vertelt Carlijn. “Zo heb ik vorig jaar een bestuursjaar gedaan, maar krijg ik daarvoor alleen een beurs als ik vertraging oploop. En hij geldt alleen in speciale gevallen, terwijl het bij de uni wel goed geregeld is.”

Maar in deze serie willen we verder gaan dan dat. Wat zorgt ervoor dat studenten Deventer niet ervaren als studentenstad? Is dat het aanbod aan studentenverenigingen? Het aantal kroegen of toch echt het aantal medestudenten?

Kijken we naar de rapportcijfers, dan is Enschede op alle fronten de onbetwiste winnaar. In het studiejaar 2018/2019 studeerden 7.260 mensen in Deventer. In Enschede waren dat er in hetzelfde jaar 26.450 (bron: Kences). Waar Deventer twee studentenverenigingen kent, heeft Enschede er zeven - waarvan drie grote met honderden leden. In Deventer zijn de horecazaken voor jongvolwassenen op één hand te tellen, Enschede heeft er tientallen.

Studentenverenigingen
Carlijn en Halima gingen beiden bij een studentenvereniging: Carlijn bij Audentis en Halima bij A.S.V. Taste. Bij Carlijn had het even tijd nodig. “Tijdens de HOI-week zei iedereen: niet bij een studentenvereniging gaan, met al die ontgroeningen. Dus dat deed ik niet. Maar na een half jaar kende ik tien mensen. Dus ik koos voor een actiever studentenleven.” Ook Halima vond wat ze zocht in een studentenvereniging. “Er is hier altijd wel wat te doen”, zegt ze. “Zelfs op maandagavond.”

Dat had Marjolein, die oorspronkelijk uit Franeker komt, ook graag gewild toen ze naar Deventer verhuisde. “Mijn zus studeerde in Leeuwarden en woonde nog thuis. Ik wilde een ander soort studentenleven.” Ze koos voor de hbo-studie Archeologie en kwam dus in Deventer uit – een andere optie is er niet. “Tijdens de HOI-week werd ik helemaal lekker gemaakt. Dat het hier helemaal geweldig is, veel uitgaansgelegenheden en studentenverenigingen. Dat viel nogal tegen.”

Voor de beperkingen vanwege Covid-19 ging Marjolein nog geregeld naar het piekuur in café De Tijd, naar De Bisschop, De Hip en het Burgerweeshuis. Op woensdagmiddag gingen ze naar Midtown met studiegenoten. Nu gaan Marjolein en Charlotte vaak wandelen met studiegenoten. “Onze studie startte met meer dan honderd studenten. Daar zijn nu, in ons vijfde jaar, nog maar zo’n dertig van over. Dus we zijn heel hecht geworden.”

Geen stereotype student
Wiebe, ook een studiegenoot, is er overigens meestal niet bij. Hij woont in Doetinchem. Dat hij niet op kamers ging, heeft niets te maken met Deventer als stad. “Ik vind het een heel leuke stad. Maar in Doetinchem heb je alles al, waarom zou ik naar Deventer verhuizen?”

Hij erkent dat Deventer geen bruisend studentenleven heeft, maar daar was hij sowieso niet naar op zoek. “Ik ben misschien niet het stereotype student.” De enige overweging bij de keuze waar hij zou gaan studeren was of het dichtbij was. “Ik had liever in Nijmegen gestudeerd, want daar wonen mijn opa en oma. Dan was ik daar wat vaker op bezoek gegaan. Dat soort dingen vind ik belangrijker dan uitgaan.”

Hij merkt wel verschil met zijn medestudenten, zoals Charlotte en Marjolein, die veel zelfstandiger zijn. “Ik wil nu ook graag op mezelf wonen, maar dan niet in Deventer. Liever in Zutphen, dan ben ik overal wat dichterbij.”

Uitwonende studenten bepalen
Behalve Wiebe wonen alle studenten op kamers. Voor alle vier een heel bewuste keuze, ze waren er echt aan toe. Ook dat draagt bij aan de aantrekkelijkheid van een studentenstad: uitwonende studenten hebben meer tijd te besteden in de stad en kiezen zelf hoe ze hun vrije tijd invullen. Zij organiseren de feestjes, gaan sporten en komen in de horeca. Als er één groep het studentenleven bepaalt, dan zijn het uitwonende studenten.

Het percentage studenten dat in Deventer op zichzelf woont (24,7 procent) staat weliswaar in schril contrast met het percentage in Enschede (45 procent), maar met de stad doet het opvallend beter dan bijvoorbeeld Zwolle (18,4 procent). Niet eens zo’n heel slecht rapport dus. Dat is misschien te verklaren aan het feit dat Archeologie en Toegepaste Psychologie in Deventer de enige keus zijn voor studenten. Dus ook voor studenten van ver, zoals Marjolein. Je moet dan haast wel verhuizen.

Minder van alles
De verschillen met Enschede zijn dus groot. Dat het studentenleven in Deventer minder bruisend is, kan al verklaard worden door het simpele feit dat er veel minder studenten rondlopen in de stad, er minder verenigingen zijn en minder uitgaansmogelijkheden.

Natuurlijk, het studentenleven is in essentie sociaal. Vooral voor degenen die op zichzelf gaan wonen. Een student leert daarmee niet alleen zichzelf kennen, maar ook met wie hij wel en niet om wil gaan. Hij leert dat college om 8.30 uur heel zwaar is als hij de avond ervoor een feestje heeft gehad. En daarmee ook waar de eigen grenzen zijn en hoe die te bewaken. Het sociale aspect is dan ook essentieel voor een studentencultuur.

Bij feestjes en sociale bezigheden geldt: die kunnen alleen ontstaan als er genoeg mensen zijn om dat mee te ondernemen. In die zin zijn het dus studenten zelf die het studentenleven maken. Want waar behoefte is, ontstaat initiatief. Dus hoe meer studenten, hoe meer er te doen zal zijn. In dat opzicht valt er in Deventer nog veel te halen.

Anders ontwikkeld
Studentenstad of niet, de studenten hebben wel het gevoel dat ze een fijne studententijd hebben in Deventer. Een belangrijke reden is dat ze op zichzelf zijn gaan wonen, vertelt Marjolein. “Ik merk dat ik me op sociaal vlak anders heb ontwikkeld dan mijn vrienden van thuis. Ik kan beter voor mezelf zorgen en praat veel makkelijker met anderen.”

Dat beamen Halima en Carlijn uit Enschede. “Laatst ging ik weer naar huis en had met een vriend afgesproken van 25. Die zei nog: moet je niet eerst even je vuile was thuis droppen? Nou nee hoor, ik doe gewoon mijn eigen was”, zegt Halima lachend.

Die ontwikkeling, hoe belangrijk is die voor het vervolg van je leven? In de volgende editie komt dit thema uitgebreider aan de orde. Wat doet het studentenleven met je ontwikkeling, en wat draagt de aantrekkelijkheid van een studentenstad daaraan bij? En wat kan een stad doen om uitwonende studenten goed te faciliteren in die ontwikkeling?