floor

Floor is non-binair en maakte een docu over diens worsteling: “Ik ben best bang voor harde oordelen, maar ik moest dit maken”

Kijkend in spiegels zag Saxion-student Floor Vinke nooit iemand die Floor Vinke wilde zijn. Het bracht verwarring: “Moest ik bijvoorbeeld in geslachtstransitie? Zou dat meer geluk brengen? Ja, ook dat heb ik gedacht.’’ Maar toen de definitie non-binair voorbijkwam in Floors leven, kwam dat eureka-moment. In de SaxNow-docu ‘Geen man of vrouw: wat dan wel?’ zie je Floors worsteling én het nieuwe geluk.

Er is een kleine zucht: “Maar ik wil niet woedend of heftig reageren’’, zegt Floor halverwege. Dan: “Er bestaat een beeld van non-binaire mensen. Dat van: ooh, die worden snel boos als je termen niet kent. Een stereotypering, bijna. Maar ik denk dat de meeste non-binaire mensen - net als ik - fouten niet erg vinden en dingen graag uitleggen.” Dat wil Floor doen en Floor richt zich tot jou, de lezer. Kun je toevallig vijf minuten missen? Lees dit stuk even uit! Dan zijn ‘non-binairen’ geen vreemde boze mensen meer, mochten ze dat nu eventueel voor je zijn.

En voor hen die na de één-na-laatste-vraag sceptisch blijven, heeft Floor nog een antwoord in de allerlaatste vraag…

Non-binaire mensen in Nederland die uitdragen dat ze dat zijn, ondervinden discriminatie en transfobie. Soms zelfs met heftig fysiek geweld, concludeerde het kenniscentrum Movisie recent. Ben jij bang voor negatieve reacties na je docu?
“Een beetje wel. Je hoort best veel mensen die het overdreven vinden om rekening te houden met non-binaire mensen. Dingen als: genderneutrale toiletten, moet dat? Ik weet dat ik mogelijk iets oproep. In de sociale media lees je soms harde negatieve reacties. Maar ik moest dit maken van mijzelf.”

Die reacties komen vaak van mensen die vinden dat er twee vakjes zijn: man en vrouw.
“Zo waren mijn gedachten ook en dan ga je erg twijfelen. Ik struggelde zo erg met het vrouw zijn. Dat wilde ik niet zijn! In de waarheid van twee vakjes moest ik dan wel een man zijn. Ik had soms zelfs al het idee: is de oplossing misschien daar als ik naar de overzijde ga…’’

floor

"Na deze docu kan ik niet meer terug. Dat is spannend maar tevens goed en mooi: de markering van een nieuw punt in mijn leven. Ik worstelde en ben boven gekomen’’

Foto's: Cees Elzenga

Hoever ging die zoektocht, naar of je man was?
“Ik ging mij inbeelden dat ik die veranderingen zou krijgen (later vertelt Floor te doelen op geslachtstransitie, red). Nee, dat paste ook niet bij mij. Gelukkig kwam ik de term non-binair tegen.’’

Wanneer hoorde jij er voor het eerst over?
“Het precieze moment kan ik mij niet herinneren. Ik denk online, zo’n twee jaar geleden. Ik zocht dingen over de LHBTIQ+-gemeenschap op. Toch dacht ik niet direct: non-binair, dat gaat over mij.”

Wanneer kwam dat wel?
“Als mensen tegen mij zeiden: ‘dat is zo vrouwelijk wat je nu doet’, dacht ik: ‘néé-hé dat ben ik niet.’ En mijn lichaam vond ik ongemakkelijk. Waar komt dit gevoel toch door? Ik ging het onderzoeken. In die zoektocht zit een kantelpunt in mijn leven. Een ultiem startpunt van mijn vaststelling: nee, ik ben geen vrouw, ik ben non-binair. Die zit in de docu en bewaar ik liever daarvoor.’’

Wat is de motor van die docu. Waarom gaan mensen doorkijken?
“Háhá, een goede. Mmm, ik film en interview zelf mijn omgeving. De kijker komt heel dichtbij, het is heel intiem. En ik kom zelf close in beeld om vragen te beantwoorden. Je beleeft de struggle mee van iemand die denkt: wie ben ik? En toen eenmaal duidelijk was dat zij geen zij was, maar non-binair, kwam een volgende worsteling: angst om er openlijk over te zijn… Na deze docu kan ik niet meer terug. Dat is spannend maar ook mooi: 't markeert een nieuw punt in mijn leven. Ik worstelde en ben boven gekomen.’’

Wat is nou jouw definitie van non-binair?
“Dat is geen man en geen vrouw zijn. Dat is het simpelst. Een oplossing voor mensen die niet in de twee vakjes thuis zijn. Ze zijn fluïde, een blanco papiertje eigenlijk.’’

Je moet dat ooit aan je ouders verteld hebben, dat jij zo was.
“Klopt, dat voelde raar om te doen. Ze zeiden: je moet doen wat je wil. Ik had veel vragen verwacht, maar ze wilden eerst vooral aangeven dat het goed was, geen zorgen! Erg fijn. Daarna moesten ze het toch verwerken en kwam een soort shock.’’

Hoe zagen zij jou?
“Gewoon, als hun dochter. Ze vonden dat het lastigste, dat ze dat moesten loslaten. Ik was geen dochter meer.’’

Lara Billie Rense is presentator bij Radio 1 en non-binair. Rense koos recent een nieuwe naam. Ga jij dat ook doen?
“Wel even over nagedacht. Tot ik ontdekte dat Floor een unisex naam is. Niet veel mensen weten dat. Maar dat gaf mij rust. En wat meespeelt: ik weet dat mijn ouders het best heftig zouden vinden als ik de naam - die zij ooit voor mij kozen - verander. Floor staat bij hen ook voor mijn jongste jaren, voor het kleine meisje.’’

"Maar voor ik nu liefde zoek, wil ik eerst helemaal van mijzelf houden. Je moet van jezelf houden om van een ander te houden"

Floor Vinke

Zeg het vooral als ik te ver doorvraag. Maar wat ik mij afvroeg: wat doet non-binair zijn met je seksualiteit en seksleven?
“Dat mag je best vragen. Ik denk veel ruimer nu. Ook daar dacht ik in hokjes. Ik sta open voor iedereen. Ik dacht altijd al: ik val vooral op innerlijk. En nu is het ook: vrouw, man en non-binair. Als er een klik is, kan ik erop vallen. Maar voor ik nu liefde zoek, wil ik eerst helemaal van mijzelf houden. Je moet van jezelf houden om van een ander te houden. Dat moment komt dichterbij, maar is er nog niet helemaal. Ik heb ook wel moeite met, wil ik dat zeggen…

Nou, goed, mijn lichaam dus… Ik wil geen borsten meer hebben, zeg maar. Maar dan denk ik gelijk: stel ik heb ze niet, zijn er dan mensen die mij ineens niet meer leuk vinden, of niet langer aantrekkelijk. Haken mensen af, om het plat te zeggen. Maar wat blijft is dat ik ze absoluut niet mooi vind. Het past niet bij mij.’’

floor

"Er was iets met mij, wist ik, en nu heb ik het antwoord op al die vragen die vanaf de puberteit kwamen"

Wie zie jij, als je in de spiegel kijkt?
“Heel moeilijk uit te leggen. Ik kijk in de spiegel, zie het, en in je hoofd stel je je lichaam zonder borsten voor. Dus is er altijd een teleurstelling. Iedere spiegel weer. Alleen ik ga nu nog geen correctie doen, heb ik besloten. Ik wil eerst - weloverwogen - handelen. Dus ga ik praten met een genderpsycholoog.’’

Ben jij wel gelukkiger nu?
“Er is een last van mijn schouders gevallen. Er is inzicht en opluchting. Er was iets met mij, wist ik, en nu heb ik het antwoord op al die vragen die vanaf de puberteit kwamen.’’

Wat zou jij tegen de persoon willen zeggen, die nu na dit interview nog zegt: non-binair bestaat niet. Je bent man of vrouw.
Schiet hard in de lach: “Ik zou zeggen, kijk mijn docu. Mmm, probeer je in te leven in het gevoel van mensen die zich niet man of vrouw voelen.’’

Ik vermoed dat ‘non-believers’ van ‘non-binair zijn’ in dit debat direct zouden zeggen: precies Floor, het is een gevoel! Dus geen geaardheid, geen sekse, geen biologie. Mannetjes en vrouwtjes worden geboren. Non-binaire mensen niet.
“Goed dat je het zegt. Die reacties lees ik ook. Maar, hoe zeg ik dat… Er is een verschil tussen biologische en psychologische gender, zie ik ook. Je wordt geboren als jongetje of meisje, en dat is biologie inderdaad.

Maar er is ook psychologische gender. Mensen worden geboren als bijvoorbeeld meisje, maar voelen zich een leven lang man. Zo kun je ook een bepaald lichaam hebben, maar in je hoofd ben je dat niet honderd procent, of soms helemaal niet. Zo kunnen mensen dus non-binair zijn. Geen man, geen vrouw. Ik hoop met mijn docu het deurtje van mensen open te zetten naar die mogelijkheid.”

André Valkeman

André Valkeman