1 op de 10 studentes slachtoffer van verkrachting, hoe zit dat op Saxion?

Het positieve nieuws: wie benieuwd is hoe hij met een vertrouwenspersoon van Saxion in contact komt, hoeft daarvoor op de website van Saxion niet lang te zoeken. Even vertrouwenspersoon intikken in het zoekvenster, de eerste link aanklikken, en daar zijn ze: de contactpersonen van Saxion, inclusief foto, naam en telefoonnummers. Met een keurige uitleg wat ze doen, hoe het werkt, hoe studenten én medewerkers contact kunnen opnemen. Ook alle procedures en reglementen zijn moeiteloos terug te vinden.

Maar hoeveel studenten van Saxion weten in werkelijkheid de weg naar die vertrouwenspersonen en melden zich als ze slachtoffer zijn van seksueel geweld? Echte cijfers ontbreken. Saxion legt het aantal kwesties bij de vertrouwenspersonen vast in het jaarverslag van de school. In het net uitgekomen jaarverslag over 2020 valt te lezen dat er 73 kwesties van studenten zijn geweest bij de vertrouwenspersonen (in 2019: 63).

In geen enkele verhouding

Op een totale populatie van bijna 28.000 studenten staan die aantallen in geen enkele verhouding met de resultaten uit het onderzoek in opdracht van Amnesty. En omdat de aantallen niet ingedeeld zijn in categorieën, zeggen ze niet direct iets over het aantal gemelde kwesties van seksueel geweld, maar net zo goed over bijvoorbeeld geweld, pesten en andere soorten van intimidatie.

Peter Hofsté, een van de drie vertrouwenspersonen op Saxion, schat het aantal meldingen van seksueel geweld op zo’n vijf á zes per jaar. “In vergelijking met de aantallen van Amnesty is dat heel erg weinig, dat klopt.” En die cijfers staan niet op zich, zegt hij. “Die komen wel overeen met wat eerder uit buitenlands onderzoek bleek.”

Schrikt hij ook van de cijfers? “We zijn niet van gisteren, ook niet als je dus kijkt naar eerder onderzoek, maar ze maken ons wel bewust en we moeten er wel voor zorgen dat we hier iets mee doen. Dit gaat om ernstige situaties. Daar moeten we blijvend aandacht aan schenken. Ik denk dat dit een duidelijk signaal is, een wake-up-call.”

Daarvoor moet de aanpak misschien iets anders worden. “Je ziet sowieso een verschuiving in ons beroep, die ook bij de tijdgeest past.” Van curatief werken, naar preventief werken. Dus niet alleen na een melding in actie schieten, maar vooral bewustwording creëren. “Omdat het gaat om zo’n grote populatie, zijn we vooral gewend om curatief te werken, dus op meldingsbasis, maar misschien moeten we meer ingezet worden op de preventieve kant. Daar zijn we ook met de Dienst Communicatie over in gesprek, ook met het CvB zijn we in gesprek.”

Het is overigens niet zo dat de vertrouwenspersonen op Saxion nu niet inzetten op zichtbaarheid, zegt hij. “ We hebben daar de laatste jaren meer op ingezet, bijvoorbeeld door ons te laten zien op Mijn Saxion, toen de landelijke cijfers van huiselijk geweld toenamen door het thuiswerken. Het heeft dus zeker onze aandacht gehad, maar moet nog wel verder worden uitgewerkt.”

Mond-tot-mond-reclame is lastig
De bedoeling is dus meer in te zetten op zichtbaarheid. Dat is gezien de thematiek waar het gaat niet op alle vlakken makkelijk. Hofsté: “Ten eerste moeten mensen weten dat je er bent, ten tweede wil je misschien graag mond-tot-mond-reclame, maar dat is in ons geval heel lastig:  veel mensen houden het vaak liever voor zich dat ze bij ons zijn geweest. Daarnaast kunnen we inhaken op campagnes, zoals deze van Amnesty, en kunnen we bijvoorbeeld nog wat met themaweken. Ook bijvoorbeeld de introweek is een goed tijdstip om mensen met ons en de procedures bekend te maken. Daar zijn we ook over in gesprek. Dit zijn allemaal dingen waar we mee bezig zijn.”

In de Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) werd onlangs ook gesproken over de vertrouwenspersonen. Ook het College van Bestuur (CvB) bleek toen geschrokken van de Amnesty-aantallen. Het CvB wil daarop graag actie ondernemen, maar wil eerst een goede analyse maken van de situatie. Daarvoor gaat het onder meer in gesprek met de vertrouwenspersonen.

Bestuurder Ineke van Oldieniel gaf bovendien aan dat het CvB graag zou zien dat er een jaarverslag komt van de vertrouwenspersonen. Overigens waren er ook complimenten voor de vertrouwenspersonen: de ombudsman zou aangegeven hebben dat de vertrouwenspersonen op Saxion van uitzonderlijk hoge kwaliteit zijn.

Hofsté gaat graag om tafel met het CvB, zegt hij. “Ik voel dat Saxion deze thematiek serieus neemt, daar hebben we een goede gesprekspartner aan.” Een jaarverslag maken is lastig voor vertrouwenspersonen vanwege de privacy, zegt hij, maar zeker niet onmogelijk. “Op bijvoorbeeld Windesheim koppelen ze het jaarverslag elk jaar aan een actueel thema.”

20 uur per week

Van curatief naar preventief werken, dat levert waarschijnlijk wel extra werklast op. De meldingen blijven immers, aan de voorlichtingskant komen er bijvoorbeeld campagnes, cursussen en instructies bij. Is Saxion wel voldoende bemand qua vertrouwenspersonen?

Saxion telt in totaal drie vertrouwenspersonen, die respectievelijk 8,8 en 4 uur per week ingeschaald zijn voor hun werk, in totaal dus 20 uur per week, op een populatie van zo’n 30.000 studenten en medewerkers. Gevoelsmatig is dat enorm weinig.

Hofsté laat zich daar zelf niet over uit. “Maar mochten er extra handen nodig zijn, dan heb ik het gevoel dat we ook daar over in gesprek kunnen. ”

Verder oppert hij naar andere hogescholen te kijken; wat is daar de personeelinzet op dit vlak? Dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan; op een mail naar de persafdeling van drie omringende hogescholen met deze vraag komt ook na een week nog geen antwoord.

Dringende gevallen

Wat hij wel bestrijdt, is dat er sprake is van een wachtrij, zoals in de CMR werd geopperd. “Als er iets is, dan kan rechtstreeks met ons contact opgenomen worden, dan laten we alles vallen en dan gaan we zo snel mogelijk in gesprek. Mensen kunnen gelijk bij ons terecht. ”

Dat is geen loze kreet: een dag daarvoor heeft hij de interviewafspraak met SaxNow nog verzet, juist vanwege zo’n dringend geval.

Toch is de drempel nog hoog, zegt hij. Dat is ook de reden dat hij grif inging op een interview-verzoek; alles om die drempel te verlagen, al is het maar een beetje. “Van dit interview hoop ik ook dat het de deur opent naar ons voor iedereen die het nodig heeft.”

Een van die drempels is de angst om de regie kwijt te raken, zegt hij. “Dat iemand een melding maakt, er van alles gebeurt, en iets een dynamiek krijgt waar de melder nog maar weinig invloed op heeft. Daar hoef je bij ons niet bang voor te zijn, ik sta honderd procent in voor ons werk. Op enkele uitzonderingen na waarin we wettelijk verplicht melding moeten doen bij instanties, heeft bij ons de student of medewerker altijd de regie. Wij ondersteunen.”