Hoe gaat Enschede jongeren behouden? "Studenten leven vaak in een schoolbubbel"

De statistiek liegt er niet om. Van alle universiteitsstudenten die in Enschede studeren, verlaat maar liefst 80 procent de stad weer na de studie. Van alle hbo-studenten vijftien procent, waarbij het verschil is dat die veel vaker al in de regio wonen. Desondanks heeft Enschede met steden als Groningen en Maastricht de bedenkelijke eer het meest verlaten te worden door jongeren. Ook afgelopen jaar weer.

Zeker, jongeren komen graag naar Enschede om er te studeren en hun studententijd te beleven, maar verlaten na die studie de stad dus even gemakkelijk. Vorig jaar was bijvoorbeeld van alle mensen die uit Enschede vertrokken maar liefst de helft tussen de twintig en dertig jaar, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

In een regio, Twente, die al gaat vergrijzen, is dat gegeven extra somber. “Terwijl Enschede nou een prachtige èchte stad is, de grootste van het oosten”, begint raadslid Danny van Wakeren. "Ook om die volgende levensfase in te gaan, met een koopwoning en wie weet kinderen. Hoe kunnen we jongeren dat duidelijk maken, dat vraagstuk willen we oplossen.’’

Samen met andere raadsleden bereidt hij in een commissie het Deltaplan Talentbehoud voor. "De werktitel stond al. Ik vermoed dat-ie zo gekozen is omdat het zo veelomvattend is als de deltawerken. We kijken naar wonen, werken, opleidingen en het stadsleven.’’

Het plan zit nu nog in de fase van de probleemanalyse. Er wordt onderzocht waarom studenten niet blijven en welke factoren van invloed zijn op hun keuzes.

Smachten naar hbo’ers
Uit onderzoek van de gemeente, via interviews en enquêtes, blijkt dat afgestudeerde studenten voor hun volgende woonplaats vooral kijken of er na hun kamertijd betaalbare woningen zijn, of er carrièrekansen liggen en wat het cultuuraanbod in een woonplaats is. Met name op het gebied van carrièrekansen scoorde Enschede laag bij studenten en ook het cultuuraanbod liet te wensen over. "Terwijl er genoeg bedrijven zijn in Enschede en omgeving die smachten naar deze net afgestuurde studenten. En we volgens mij is er in en rondom de markt een prachtig cultuuraanbod.’’

Bedrijven rondom Enschede zijn het meest op zoek naar eind twintigers en begin dertigers op de werkvloer, bleek uit cijfers. Uitgerekend de groep die nu massaal vertrekt. Er is een zeer grote krapte in de Enschedese arbeidsmarkt onder medici, software en applicatieontwikkelaars, accountants, boekhouders, juristen en bouwtechnici. Bedrijven vragen in vacatures met name om hbo-afgestudeerden.

Van Wakeren: “Het grote probleem lijkt dus niet in faciliteiten of het banenaanbod te liggen. Het is eerder een gebrek aan bekendheid en het bouwen aan mooie herinneringen in de stad. Een gevoel waardoor je wil bijven.’’ Dat komt denkt het jonge raadslid doordat studenten in hun ‘scholen-bubbel’ leven.

"Ik heb gemerkt, en dat bleek ook uit de onderzoeksresultaten, dat studenten in Enschede in hun eigen wereldje leven binnen de stad. Noem het de campusbubbel. Er is een Saxion-bubbel, een UT-bubbel, een ROC-bubbel. Andere aspecten van de stad worden minder bezocht, dus krijg je geen relatie met die stad. Daar is minder interactie mee geweest, daar leerde je minder mensen kennen. En ja, als de studie dan voorbij is, is het leven in die bubbel ook ten einde en denk je: wat rest mij hier nog?’’

Nachtclub en nachttrein
Enschede moet daarom aan 'city marketing' gaan doen, is een voorzichtige aanbeveling. De gemeente moet de scholenbubbels binnentreden en wellicht in campagnes, zoals gemeente Amsterdam succesvol deed via 'I AMsterdam', duidelijk maken waar de stad voor staat. Zodat studenten naast hun school ook een relatie met Enschede krijgen en ze er de ‘weg vinden’.

Internationale studenten gaven bijvoorbeeld aan bij hun start in Enschede een ‘welcoming’ van de gemeente gemist te hebben. Een event of een boek waarin de stad zich presenteert.

"Er werd ook geopperd dat er een nachtclub moest komen. Dat zal leuk zijn, maar ik geloof niet dat dit doorslaggevend gaat zijn bij de keuze: ga ik hier voor altijd wonen?"

Enschede ligt diep in het oosten en treinen krijgen er vaak hun allerlaatste stop. Studenten die naaste familie buiten het oosten hadden wonen, vreesden ook minder goed contact met hen als ze in Enschede zouden gaan wonen. Jongeren opperden meer avond-, en nachttreinen naar andere steden, zoals nu al van Zwolle naar Enschede gebeurt. Zodat Enschede eerder ‘om de hoek’ lijkt.

“Deze schets nu is slechts een tussenstand, wil willen diepgang in ons plan straks. Ik zou heel graag willen dat jongeren of studenten die ideeën hebben óf kunnen aangeven wat ze missen mij mailen. Gooi het eruit naar [email protected].’’