Hoe een kritische mail leidde tot een mooi gesprek: studentes Lotte en Femke in gesprek over (on)gezond eten

Dit verhaal ontstond uit kritiek. Social Work-studente Femke Gellekink schrok van het beeld dat werd geschetst in een van onze verhalen over eten. Ze vond het stuk zelfs potentieel schadelijk. Daar reageerden we op, maar daar bleef het niet bij: we nodigden haar uit voor een gesprek met Lotte, de student over wie het artikel ging.

Dit is een artikel zoals je dat op SaxNow niet veel leest. In dit interview gaan studenten Femke Gellekink (22) en Lotte Kanger (21) met elkaar in gesprek. Social Work-studente Gellekink ontwikkelde tijdens haar topsportcarrière een eetstoornis en werkt in een inloophuis voor mensen met die problematiek.

Ze werd getriggerd door een artikel van SaxNow, waarin redactrice Evi bij Lotte Kanger kwam eten. Volgens Gellekink gaf het artikel een verkeerd beeld en droeg het mogelijk zelfs bij aan een ongezonde eetcultuur. Ze vindt dat media -zeker social media- in zijn algemeenheid vaak bijdragen aan de problemen rondom eten. Ze ziet bovendien een toename van bijvoorbeeld anorexia.

In het artikel waren we te gast bij Commerciële Economie-studente Lotte Kanger. Die schreef een kookboek met eiwitrijke recepten, is fanatiek sporter en op die manier ook veel met haar voeding bezig. Lotte ziet de fitnesswereld op haar beurt niet per se als ongezond en bijvoorbeeld calorieën tellen als een instrument om gezond te blijven.

In dit dubbelinterview gaan ze de dialoog aan. En wat opvalt; vaak zijn ze het meer met elkaar eens dan je wellicht vooraf zou verwachten.

Het gesprek begint met Femke die uitlegt waarom het artikel haar zo raakte en aangeeft dat het haar zeker niet om Lotte ging. “Ik schrok toen ik het artikel las. Ik kom zelf uit de topsportwereld en draaide mee op hoog niveau in de atletiek. Ik dacht op een gegeven moment alleen nog maar, als ik dunner ben dan ren ik harder. Op een gegeven moment kon ik helemaal niet meer rennen. Ik vond de inhoud van het artikel niet passen in deze tijd, waarin eetstoornissen blijven toenemen.”

Lotte: “Voor mij is sporten een manier om te blijven bewegen. Dan vind ik het handig om mijn eten daarbij in de gaten te houden. Zo bekeken ben ik benieuwd hoe jij dan naar de fitnesswereld kijkt, draagt die bij aan het ontstaan van eetstoornissen?”

Femke: “Mooie vraag. Ik ben natuurlijk een voorstander van sporten. Maar het lijntje wordt wel snel dun. Dat heb ik zelf ook meegemaakt. Ik was mij er ook niet van bewust, had niet door dat ik obsessief bezig en dan kan een eetstoornis er onopgemerkt toch insluipen. Als ik kijk naar mezelf; je kan fysiek gezond zijn, ik zag er toen heel gezond uit, maar ik was ongelukkiger dan ooit.”

Lotte: “Ik denk zelf niet dat ik hier gevoelig voor ben.”

Femke: “Kun je het letten op je eten dan ook loslaten?”

Lotte: “Nu houd ik mijn eten bij, maar ik ga echt niet als ik in een restaurant zit op vakantie de calorieën in de app invullen.”

Femke: “Het is ook belangrijk dat je bij jezelf afweegt wat je intentie is; sport ik nu alleen maar, omdat ik net een extra boterham hebt gehad, of omdat ik echt wil sporten.” 

SkinnyTok, Bodychecks en ‘Wat ik eet op een dag’

Een trend die steeds meer populariteit krijgt op TikTok is de zogenoemde SkinnyTok. Op SkinnyTok laten gebruikers hun slanke lichaam zien. Deze video’s worden door kijkers gebruikt als motivatie om hier ook naartoe te werken. Er zijn tegenwoordig ook veel video’s te vinden over wat mensen eten op een dag, ook wel bekend als What I eat in a day, waarbij je op SkinnyTok alleen video’s tegenkomt van mensen die (extreem) weinig eten op een dag. Deze video’s beginnen vaak met een ‘bodycheck’, hierin laat de maker een beeld van zijn lichaam zien. Ook hierbij gaat het vaak om een slank lichaam, wat kijkers als inspiratie zien.

Toch zijn de twee het ook vaak eens, blijkt al snel. Zo vinden ze allebei dat sociale media een grote invloed hebben op het zelfbeeld en eetgedrag van jonge mensen.

Femke: “Een eetstoornis filtert wat het graag wil zien, dus alle content over lage calorieën en sporten worden opgeslagen en de rest wordt vergeten. Dus je beeld wordt alsmaar zwarter. Als je dan gevoelig bent voor deze content en je algoritme blijft deze je deze beelden geven, dan kan dat je eetstoornis slechter maken.”

Lotte: “Maar kun je dan helemaal niks meer delen? Ik kan niet met iedereen rekening houden namelijk.”

Femke: “Ik vraag mij dan af wat het posten ervan bijdraagt aan je relatie met eten.”

Lotte: “Ik vind het handig om te weten hoeveel calorieën ergens in zit. Dan weet ik hoeveel erin gaat en hoeveel ik eruit sport.”

Femke: “Dat geeft jou inzicht, dus dan is het fijn om te weten. Het is daarin zowel positief als negatief. Maar soms denk ik wel: “Vroeger deden we ook alles uit ons hoofd, waarom willen we dan nu zo goed weten wat overal in zit?” Ik denk niet dat het altijd nodig is.”

Lotte:Je ziet vaak het ‘perfecte plaatje’ voorbijkomen, maar wat je niet ziet is dat die mensen poseren, hun buik inhouden of net een pump hebben gedaan in de sportschool. Ik zie zelf gelukkig wel steeds meer content voorbijkomen van meiden in de sportschoolwereld die wel een eerlijk beeld durven delen. Bijvoorbeeld van hun opgezette buik na het eten of ze delen hun herstel van een eetstoornis. Alleen worden jongens en mannen daarin totaal niet meegenomen. Aan de andere kant haal ik ook veel inspiratie van sociale media. Trainingsschema’s, recepten, nieuwe oefeningen, noem het maar op.”

Femke en Lotte

Femke Gellekink (links) en Lotte Kanger (rechts) gingen voor SaxNow in gesprek over eten.  Foto's: Marlene Mahn

Hoe zorg je er dan voor in deze tijd, met sociale media binnen handbereik en 24/7 nieuwe content, dat je niet omslaat in obsessief gedrag?

Femke: “Filter wat je ziet en dus vooral wat je niet wil zien. Komt er een video voorbij waarin iemand trots vertelt over hoe weinig ze die dag heeft gegeten, geef dan meteen aan dat je niet geïnteresseerd bent in die content.”

Lotte: “Daar ben ik het mee eens, je bepaalt ook zelf wat je liket. Als je niet tegen bepaalde foto’s en video’s kan, like het dan vooral niet.”

Hoe kijken de studentes nu naar elkaar?

Femke: “Het is fijn om een gezicht te hebben bij zo’n verhaal. Ik merk nu ook dat Lotte er eigenlijk best wel hetzelfde over denkt, je moet je eigen grenzen in de gaten houden.”

Lotte: “Ik snap Femke heel goed, ook met haar eigen verhaal. Ik hoop dat mensen steeds vaker eerlijk durven zijn op sociale media, dat het steeds positiever wordt.”

Toename anorexia nervosa

Anorexia nervosa neemt toe onder meisjes van 10 tot 14 jaar oud. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat een mogelijke verklaring daarvoor onder meer de opkomst van social media is. Content van perfecte (bewerkte) lichamen komt in veel algoritmes terug.

In totaal gaat het om ongeveer 5600 mensen in Nederland die aan anorexia nervosa lijden, blijkt uit cijfers Novarum, centrum voor eetstoornissen. Elk jaar komen er ongeveer 1300 jonge vrouwen met anorexia nervosa bij. Ongeveer 45% van de patiënten herstelt volledig, 30% herstelt gedeeltelijk en 25% van de patiënten herstelt niet. 

Evi

Evi van Keulen