Wat moet Saxion met ChatGPT? 'Inschatting dat 25 procent verslagen met ChatGPT wordt geschreven'
Wat doet ChatGPT met het onderwijs? Hoeveel Saxion-studenten gebruiken het? Is het gebruik ervan plagiaat en te verbieden? Zo ja: zijn gebruikers wel te ontmaskeren? Saxion-lector ethiek en techniek Steven Dorrestijn orkestreert vandaag, in Deventer, een debat over onder meer deze vragen. Dit artikel is een stevig voorproefje op een onontkoombaar gesprek.
Een tekstrobot genaamd ChatGPT kan voor studenten verslagen schrijven op basis van trefwoorden en opdrachten. Ongeveer 25 procent van de verslagen op Saxion wordt al door ChatGPT geschreven, aldus Casper de Jong, een onderwijsdeskundige bij Saxion.
De opsporing van ChatGPT-teksten blijft een uitdaging voor docenten, omdat er geen hard bewijs is om te kunnen bewijzen dat een student het toepaste.
Beviel deze samenvattende inleiding tot nu toe? Dan doet ChatGPT goed zijn werk. Alles van ‘een tekstrobot’ tot ‘het toepaste’, de eerste twee alinea’s, schreef ChatGPT voor SaxNow. We voerden onderstaande tekst in en vroegen om een samenvatting. Zo simpel is het dus. Hoe blij moeten studenten en docenten hiermee zijn?
Steven Dorrestijn buigt zich voor SaxNow samen met Casper de Jong, tech-onderwijsdeskundige op Saxion, alvast over vier prangende stellingen…
*Stelling 1: 25 procent van de verslagen op Saxion laten studenten al door ChatGPT schrijven
De Jong: “Precies deze inschatting klopt wel, vermoed ik. Ik heb er geen harde data van, helaas, ik kan er naast zitten. Het is de onderbuik en vragenrondes die ik deed. Ik hoorde studenten praten over ChatGPT, gewoon, zomaar, op de gang.
Dat trok mijn aandacht. Ik vroeg wie het gebruikte. Dat heb ik daarna nog drie keer gedaan. Het is geen grote streekproef. Maar een kwart bleek het weleens te gebruiken. Een kwart van de verslagen hier komt via ChatGPT, zou op basis daarvan dan mijn inschatting zijn.’’
Dorrestijn: “Is dat copy-paste?’’
De Jong: “Je bedoelt: nemen ze een hele tekst van ChatGPT over, of gebruiken ze het om op gang te komen. Dus je geeft de tekstrobot steekwoorden, die komt met een eerste paar alinea’s en jij maakt het verslag af.’’
Dorrestijn: “Precies.’’
De Jong: “Ik denk inderdaad dat het met name gebruikt wordt om op gang te komen. Om een goede ChatGPT-tekst te krijgen moet je voorkennis hebben. Neem de Tachtigjarige Oorlog, dan moet je ChatGPT vragen: hoe ontstond de Tachtigjarige Oorlog? Schrijf een tekst over de rol van Willem van Oranje daarin.
Je moet dus altijd die voorkennis hebben die je in college hebt gehad. Dan zegt een docent: ga een verslag schrijven! Dan denkt de student: dit ga ik de machine vragen, en dit en dit. Je herschrijft het een beetje in woordkeuzes, bijvoorbeeld. Vervolgens heb je een verslag van jouw hand, geschreven door de computer op basis van wat jij in college leerde.’’
Dorrestijn: “Ik vind het interessant om te horen, Casper denkt al lekker mee. Ik moet wennen. Of het een kwart is weet ik niet. Ik sprak er een keer over met studenten en die kenden het niet. Toen ik uitlegde wat het was zeiden ze: ‘oh, dat willen wij proberen’. Dat is mijn bijdrage.’’
De Jong: “Maar geloof mij, het is overal, sinds de intelligente chatbot-onderneming OpenAI het lanceerde.’’
Die ethische vraag moeten we nu stellen: wat willen we, wat vinden we wenselijk?
*Stelling 2: Copy-paste van een ChatGPT-tekst is niets anders dan plagiaat plegen
Het blijft tien seconden stil.
Dorrestijn: “Het blijft stil omdat dát nú de vraag is. Een reële vraag nu.’’
De Jong: “Heb je het weleens aan ChatGPT gevraagd?’’
Dorrestijn: “Ja, daag, dat zou ik dus nooit aan dat systeem vragen. Dat beslissen wij zelf, als mensen.’’
De Jong: “Het wetboek is een binair gegeven, ja of nee. Er is jurisprudentie, dan kan-ie op basis daarvan er best een uitspraak over doen.’’
Dorrestijn: “Maar hierover staat nog niets in de wet, dit is een onvoorziene casus. Die ethische vraag moeten we nu stellen: wat willen we, wat vinden we wenselijk? Dan komt wie weet het wetboek.
Het is echt heel ingewikkeld. ChatGPT is niet jouw origineel zegt men dan. Maar vraag het eens de filosofen en sommigen zullen zeggen: kan een mens überhaupt originele gedachten hebben? Iemand inspireert je altijd, je praat verder op zinnen die er zijn, op taal die al bestaat. Dan noemde filosoof Foucault het discours. Door die bestaande woorden en gezegden van onze tijd worden we gedragen en is niemand origineel te noemen. Er bestaat geen echt zelfbedachte tekst niet.’’
De Jong: “Toch, om naar plagiaat te gaan: dat blijft in de platste vorm: ik pak iets van een ander, doe alsof het van mij is en lever het in.’’
Dorrestijn: “Precies, dat denk ik ook. Maar bij ChatGPT is er iets bijzonders. Plagiaat was zo erg omdat jij werk verkocht als het ware van jezelf, terwijl het was overgenomen van iemand anders. Dat laatste kun je niet meer zeggen, bij ChatGPT. Het komt van misschien wel duizend andere bronnen. We hebben voor deze vorm van plagiaat een nieuw woord nodig. Dat waarschijnlijk ook zal komen.
Alles overziend: met ChatGPT lever je niet je eigen werk in, dat lijkt mij voor onderwijs behoorlijk desastreus. Maar is ook het strafbaar, als plagiaat? Een slachtoffer is er bijvoorbeeld niet. Iemand die besloten is ook niet…’’
Mijn vader is een opa van 86. Die snapt er niets van, weet totaal niet wat je ermee zou kunnen.
*Stelling 3: ChatGPT-teksten maken is zo simpel, mijn oma van negentig kan het
Dorrestijn: “Nou, dat is helemaal niet zo. Mijn vader is een opa van 86. Die snapt er niets van, weet totaal niet wat je ermee zou kunnen.
Het is heel makkelijk te gebruiken, als je eenmaal weet hoe het gaat. Maar dat onder de knie krijgen, vond ik al best lastig. Laat staan de oudste generatie, die wil dit niet eens, denk ik.’’
De Jong: “Maar we hebben het over de implementatiefase van deze computers. Als dit gemeengoed is, voorbij early adopters, is het heel gemakkelijk te bedienen, waarschijnlijk op spraakaansturing.’’
Dorrestijn: “Klopt. De computers van de jaren 80 en 90 waren lastig voor iemand die niet-technisch en ouder was. Maar de generatie computers van tablets en mobiele telefoons begrijpen ze wel, deze zijn makkelijker in de bediening. Nou, met deze techniek kun je praten met je tablet straks, dat is de volgende fase, en dat zie ik ook de oudste generatie wel doen.’’
Je moet bijna foto’s hebben als een student daadwerkelijk opdrachten invoert bij ChatGPT. Anders blijft het een sterk vermoeden zonder bewijs.
*Stelling 4: ChatGPT is over vijf jaar verboden
Dorrestijn: “Een goede vraag… Een leuke stelling. Ik vrees dat niemand in een positie is om het zo sterk bij te sturen, deze ontwikkeling, waar grote bedrijven achter zitten, als Microsoft. Dat je het wereldwijd verbiedt? Nee, dat gaat niet. We kunnen proberen bij te sturen of niet meedoen. We kunnen elkaar coachen om het verstandig en verantwoord te gebruiken. Maar verbieden… Misschien in delen van de maatschappij.
Maar stel: je wil het bijvoorbeeld in onderwijs verbieden, dan moet je ook mondeling gaan overhoren. Want bewijs maar eens zwart op wit: dat verslag over colleges maakte ChatGPT voor jou.’’
De Jong: “Juist. Verbieden betekent ook handhaven en controleren. Wij kunnen binnen Nederland controleren maar ook al niet meer over de grens. Dan gebruik je toch buitenlandse apps?
Ik geloof trouwens wel dat je studenten die ChatGPT gebruiken in die zin kan ontmaskeren, dat jij het qua stijl en opbouw aardig snel doorhebt. Maar dan moet je hard bewijs hebben en dat is het lastige. Een smoking gun… Je moet bijna foto’s hebben als een student daadwerkelijk opdrachten invoert bij ChatGPT. Anders blijft het een sterk vermoeden zonder bewijs.’’
Dorrestijn: “Er komt nu software, hoor je, die ChatGPT teksten als zodanig kan detecteren. Maar die aanstichter, ChatGPT, zal altijd vooroplopen.’’
De Jong: “Inderdaad en dan volgt de opsporing, die echt niet alle ChatGPT teksten honderd procent zal opsporen. Dat wordt een oneindige Tom en Jerry-race. Waar de muis, ChatGPT, wint.’’
Dorrestijn: “Een heilloze weg. Verbieden is dus de weg van de meeste weerstand en waarschijnlijk onhaalbaar.’’