Saxion moet miljoenen meer bezuinigen dan voorspeld en gaat snijden in aantal diensten en academies
Saxion moet miljoenen meer bezuinigen dan eerder verwacht. De studentaantallen dalen harder dan voorspeld. Dat komt vooral door tegenvallende instroom in de voltijdsbachelor, waar de krimp een stuk groter is dan verwacht op basis van landelijke en demografische ontwikkelingen. De beoogde groei in Apeldoorn is naar beneden bijgesteld. De verdere bezuinigingen betekenen meer maatregelen. Een belangrijk onderdeel daarvan is een andere organisatiestructuur. “Het aantal diensten en academies zal minder worden dan we nu hebben.”
Bestuurder Richard Wielinga noemt de situatie niet direct alarmerend, maar zegt wel: “We hadden rekening gehouden met aanvullende besparingen, maar het is mijzelf ook niet meegevallen.”
Dat zegt hij in een toelichting op de Kaderbrief 2026, waarin gesproken wordt van een ‘grote financiële uitdaging’. In de kaderbrief worden de kaders voor de begroting van volgend jaar bepaald.
Hoe groot het aanvullende bedrag exact is dat bespaard moet worden, is nog niet duidelijk, dat wordt in oktober duidelijk, als de inschrijvingen definitief zijn. Vooralsnog gaat Saxion ervan uit dat er in de komende drie jaar in totaal 26 miljoen bespaard moet worden. Dat is drie miljoen meer dan in de eerdere meerjarenbegroting.
De prognose van het totaal aantal studenten voor het volgende studiejaar is nu 24.820. Vorig jaar werden nog 976 ingeschreven studenten meer verwacht voor het volgende studiejaar. Wielinga benadrukt dat het om voorlopige schattingen gaat.
De daling in aantallen heeft deels te maken met al eerder beschreven ontwikkelingen zoals demografische krimp, maar ook landelijke ontwikkelingen, zoals het feit dat meer mbo’ers ervoor kiezen om direct aan het werk te gaan na hun opleiding. Maar de daling is groter dan alleen door die ontwikkelingen te verklaren is.
Uitval is ook een factor; de daling van de uitval is lager dan in de prognoses. Ook komen er minder internationale studenten dan verwacht; de politieke discussie over internationalisering is een remmende factor, staat in de brief.
Saxion gaat volgens Wielinga onderzoeken waar de daling van het marktaandeel van Saxion qua voltijds bachelor vandaan komt. “Wat zijn daarvoor de redenen en wat zegt dat over onze marketing en communicatie?”
Samenvoegen
Volgens Wielinga heeft Saxion nu relatief een groot aantal academies en diensten en kan de hogeschool beter en zuiniger ingericht worden. Hij denkt daarbij aan het samenvoegen van eenheden. “Het gaat ook om de vraag: wat organiseer je centraal en decentraal?” Andere hogescholen zijn volgens hem al eerder begonnen met dat proces.
Hoe de nieuwe organisatiestructuur er precies uit komt te zien is nu nog onduidelijk. Het bestuur wil dit jaar beginnen met de uitwerking. De nieuwe organisatie moet staan op 1 januari 2027. “Dan hebben we anderhalf jaar om het goed voor te bereiden en uit te denken.”
Hij zegt te beseffen dat het veranderen van een organisatie met gevoeligheden gepaard gaat. “Dat ligt altijd gevoelig en heeft impact, maar om de besparing te realiseren moeten we iets met de huidige structuur.”
Waar het voorheen meer als ‘decentraal tenzij’ voelde, gaan we toe naar ‘centraal tenzij’, zegt hij ook. Saxion constateerde eerder al in een benchmark dat de overheadkosten op de hogeschool een stuk hoger liggen dan op andere hogescholen.
Kwaliteit
Volgens Wielinga is het streven de kwaliteit van onderzoek en onderwijs zoveel mogelijk op peil te houden. Ook is er geen sprake van een situatie van gedwongen ontslagen. Volgens de bestuurder heeft Saxion ‘de tijd’, omdat er geen sprake is van grote financiële tekorten en een gezond eigen vermogen. “We hebben van de Raad van Toezicht drie jaar gekregen om te komen tot een nul-begroting.”
Wel gaat de hogeschool ‘kritisch kijken’ naar opleidingen en studieroutes met een gemiddelde instroom van lager dan zestig studenten én niet rendabele opleidingen en studieroutes, zo valt te lezen in de kaderbrief. Die moeten een business case schrijven. “We kijken daarbij echt niet alleen naar de efficiëntie, maar ook naar de waarde voor de student en de maatschappelijke impact.”
Wat duidelijk is, is dat de bezuinigingen vooral de diensten zullen raken. “Als je kijkt naar het pakket dat er nu ligt, ligt er meer bij de diensten dan bij de academies.”
Groei in Apeldoorn naar beneden bijgesteld
Wat ook opvalt in de kaderbrief is dat de beoogde groei in Apeldoorn in 2032 naar beneden is bijgesteld. De groeidoelstelling voor Apeldoorn is van 2.800 studenten naar 1.800 studenten gegaan. Die aanpassing is gedaan op basis van de nieuwste studentenprognoses, die een daling laten zien, laat Wielinga weten. "De verwachte groei is bijvoorbeeld bijgesteld vanwege de vertraging in de ontwikkeling en start van nieuwe opleidingen en een lagere instroom dan eerder verwacht."
Hij zegt dat het bestuur tegelijkertijd overtuigd blijft van de potentie van Apeldoorn als het gaat om onderwijs en onderzoek. “De stad biedt kansen dankzij demografische ontwikkelingen, landelijke studiekeuzetrends en de actuele relevantie van thema’s als veiligheid en digitalisering. Met uitbreiding van het opleidingsaanbod, gerichte marketing en communicatie en samenwerking met partners in de regio willen we de aantrekkingskracht van Apeldoorn als studentenstad verder vergroten.”
Saxion is met de gemeente Apeldoorn in gesprek over een mogelijke bijdrage voor ‘aanloopverliezen’ en de ontwikkeling van huisvesting.
Gerelateerde artikelen
Saxion en de UT openen samen het academisch jaar; rapper gezocht
Saxion opent op 1 september het academisch schooljaar samen met de Universiteit Twente. Reden is 700-jarig bestaan van Enschede. Bijzonder: Saxion zoekt een rapper voor het evenement.
SaxNow wint prijs met column ‘Neveninkomsten’ van Frank Futselaar; én krijgt aanmoediging
De column ‘Neveninkomsten’ van Frank Futselaar kreeg donderdag een gedeelde derde prijs bij de Kring Awards. “Heerlijke column, creatief, satirisch en (tijd)geestig, waarin de auteur bezuinigingen op een cabareteske wijze bespreekt en – geïnspireerd door andere branches – filosofeert over nieuwe inkomstenbronnen voor zijn hogeschool”, aldus het juryrapport.
Het lijden van langstuderende studenten ging ze aan het hart, dus begonnen docenten Corrie en Egbert-Jan een klasje dat geen klas is
A-systemisch, noemen docenten Egbert-Jan Pasman en Corrie Hemkes de aanpak die ze bedachten voor langstudeerders van Civiele Techniek. Lokalen regelen ze zelf voor hun klasje, dat eigenlijk geen klas is. Ze voelen zich verantwoordelijk. “We zien het menselijk leed dat hierachter schuil gaat.”