Reconstructie: zo kwam na een anonieme melding een georganiseerde toetshandel op Saxion aan het licht
De werk-mailboxen van elf Saxion-medewerkers die toegang hadden tot het Toets Opslag Systeem (TOS) zijn in het onderzoek naar de toetsdiefstal ‘veiliggesteld’ en doorzocht door recherchebureau Integis. Dat blijkt uit de bewijsstukken bij de uitspraak van de Rechtbank Almelo van gisteren. Daarin staat nog veel meer informatie, zoals de aangifte van Saxion en het verhoor met de gisteren veroordeelde medewerker van het Toetsbureau. Een reconstructie op basis van die stukken.
De eerste contouren, van wat Tubantia inmiddels tot de ‘grootste tentamenfraude in Twente’ doopte, komen op 1 december 2021 aan het licht. Een oud-student van Saxion meldt dan dat er toetsen zijn verkocht door een medewerker van het toetsbureau. Die melder wil anoniem blijven, maar zijn identiteit is bekend bij Saxion. De melder geeft bij Saxion aan dat een student contacten heeft bij het toetsbureau, waar hij toetsen op bestelling kan kopen voor 200 euro.
De student verkoopt de toetsen weer door aan andere studenten, zeg de melder. Die geeft verder aan dat er in ieder geval drie personen bij betrokken zijn, waarvan één tussenhandelaar studeert op Saxion. Ruim drie weken later, op 24 december 2021, stelt Saxion de mailboxen van de medewerkers van het toetsbureau veilig, en op dezelfde dag wordt bedrijfsrecherchebureau Integis ingeschakeld om onderzoek te doen naar de melding.
Enkelzijdig of dubbelzijdig
Uit dat onderzoek komt naar voren dat een tentamen dubbelzijdig was afgedrukt (en zo ingeleverd). Dat wekt het vermoeden dat de student het tentamen thuis al maakte. Hier is waarschijnlijk een foutje gemaakt in de beschrijving in de stukken, want het omgekeerde was het geval: Saxion was net over van enkelzijdige geprinte toetsen op dubbelzijdig. Ook blijkt dat de antwoorden van een andere student overeen kwamen met dit vermoedelijk voor-ingevulde tentamen.
Deze studenten gaan in het najaar 2022 bij het Cobex in beroep tegen die sancties die Saxion tegen hen oplegde. Daar was SaxNow bij, al stond toen voor dit medium nog niet onomstotelijk vast dat het om de grootschalige toetsfraude ging.
Terug naar de bewijsmiddelen in de rechtbankstukken. Op 24 januari 2022 meldt een student zich, die had gehoord dat toetsen worden verkocht door een medewerker van het toetsbureau. Deze melder geeft aan dat toetsen digitaal beschikbaar worden gesteld door de inlogcodes van hotmail-adressen te verschaffen, waar de toets te downloaden valt. Volgens deze melder speelt dit al sinds kwartiel drie en vier van het vorige studiejaar, in januari/februari 2021.
Mailboxen doorzocht
Nu duidelijk is dat de toetsen digitaal ter beschikking worden gesteld, is er een mogelijk (digitaal) spoor, dat kan leiden tot welke medewerker van het toetsbureau betrokken is. Een dag later, 25 januari, geeft het college van bestuur akkoord: de mailboxen van de elf medewerkers met toegang tot TOS, worden doorzocht.
Twee dagen later al deelt Integis zijn bevindingen: de medewerker stuurt mails vanuit zijn privé-mail en app naar zijn werk-mail. De berichten zijn van tussenhandelaren, die vragen naar de beschikbaarheid van toetsen.
Zijn werk is om de toets, die geüpload is door een docent, te printen en deze afdruk naar de printservice te brengen.
De medewerker heeft vanuit zijn functie toegang tot alle toetsen die in TOS zijn opgeslagen, staat in de stukken. Die informatie mag hij niet delen met anderen, en ook doet de medewerker inhoudelijk niets met de toets. Zijn werk is om de toets, die geüpload is door een docent, te printen en deze afdruk naar de printservice te brengen.
Saxion heeft dan het ‘zeer sterke vermoeden’ dat deze medewerker opzettelijk toetsen verstrekt aan tussenhandelaren, die op hun beurt de toetsen verstrekken aan studenten die de toets nog moesten afleggen. Tegen betaling, is het idee. Uit screenshots in de werkmail, van app-berichten vanuit de privé-mail van de medewerker, komen twee namen naar voren, waarvan er één op dat moment student is op Saxion.
Aangifte
In de werk-mail van de medewerker worden meerdere e-mails uit het jaar 2020 aangetroffen met toetscodes. In één daarvan worden twee schermafbeeldingen met meerdere codes gevonden, van toetsen die tussen 2 november en 13 november 2020 zijn afgenomen. Saxion besluit aangifte te gaan doen tegen haar eigen medewerker en tegen de tussenhandelaren.
In het proces-verbaal van het verhoor met de medwerker, op 16 februari van dit jaar, legt hij uit hoe de fraude in z’n werk ging. Hij heeft contact met twee (van de drie) tussenhandelaren, en dat anderhalf jaar lang. De medewerker krijgt een app met toetscodes. Vervolgens kijk hij of die beschikbaar zijn in TOS, en hij mailt die toets dan door.
De tussenhandelaren verkopen de toetsen aan studenten. In chats van geconfisqueerde telefoons worden bedragen genoemd van 150 euro per toets, en bij afname van vijf toetsen 120 euro per toets. Vanuit het e-mailadres van de medewerkers zijn er minimaal honderd toetsen verstuurd aan de tussenhandelaren, stelt de rechercheur.
De medewerker zegt dat hij op een gegeven moment 15 a 20 euro per toets kreeg. In het begin spraken ze fysiek af om die betaling te regelen, later ging het geld via een kluisje op Saxion, waarvan hij de code kreeg om de betaling te innen.
Het is onduidelijk of de medewerker wist van de precieze schaal van de uiteindelijke handel in toetsen. Wel is vrij zeker dat hij ervan wist dat zijn kopers niet alleen maar kochten voor eigen gebruik, zo staat in het verhoor: ‘Gezien de hoeveelheid wist ik dat zij (de tussenhandelaren, red) mogelijk meer personen hadden voor de toetsen’.
Rubrieken
Gerelateerde artikelen
Voor toetsdiefstal veroordeelde student behoudt tóch zijn propedeuse, Cobex vernietigt besluit examencommissie AMM
Student M.B, die vorig jaar werd veroordeeld voor het verkopen van toetsvragen van Saxion, behoudt toch zijn propedeuse. Ook worden de resultaten van kennistoetsen die hij voor de vastgestelde periode van de toetsdiefstal aflegde, niet ongeldig verklaard. Volgens het College van Beroep voor de Examens (Cobex) heeft de examencommissie van zijn academie AMM te weinig bewijs geleverd voor de conclusie dat de student al vanaf 2017 de beschikking had over gestolen toetsen.
Voor toetsdiefstal veroordeelde student opnieuw bij Cobex tegenover examencommissie: “Dit is niet met feiten bewezen”
Had M.B, die veroordeeld werd voor de handel in gestolen toetsen tussen 2020 en 2022, ook daarvoor al de beschikking over gestolen toetsen? Die vraag stond gisteren opnieuw centraal bij een zaak voor het College van beroep voor de Examens (Cobex). Volgens de examencommissie is dat aannemelijk, en kunnen ze daarom niet instaan voor zijn resultaten. M.B. wijst er juist op dat er volgens hem geen feiten zijn die bewijzen dat hij toen al toetsen in zijn bezit had.
Student die veroordeeld werd voor rol in grootschalige toetshandel nu in de clinch met Saxion over zijn eigen studie
Student M.B. werd vorig jaar veroordeeld voor zijn rol in de grootschalige handel in gestolen toetsen op Saxion. Maar daar blijft het niet bij: ook Saxion straft hem, door onder meer toetsresultaten ongeldig te verklaren en zijn propedeuse in te trekken. Ook adviseert de examencommissie van zijn opleiding het college van bestuur de student definitief uit te schrijven. De examencommissie verklaart ook toetsen van de student ongeldig uit de periode voordat volgens de rechter toetshandel plaatsvond. En daar is de student het niet mee eens. “We moeten naar de feiten kijken.”