Social Work-docenten zetten eigen ervaring in om studenten extra begeleiding te bieden

“Zullen we op een rustige plek gaan zitten?”, stelt Luc Heijgemer (24) voor. “Anders raak ik steeds afgeleid door iedereen die langsloopt.” Op zijn achtste kreeg de Zutphenaar de diagnose PDD-NOS, een vorm van autisme. Luc: “Blijkbaar werken mijn hersenen anders. Maar ik weet niet beter, dus voor mij is het niet goed of slecht.” Hij had altijd al moeite met leren, trage informatieverwerking, zoals hij het zelf omschrijft.

Grote veranderingen waren voor hem ook lastig, zoals naar een nieuwe school gaan. “Nieuwe mensen, nieuwe omgeving: alles nieuw. En tegelijkertijd word je zelf ook ouder, alles verandert, ook je lichaam.” Om daar goed mee om te gaan kreeg hij op de middelbare school een maatschappelijk werker.

Turbulente jaren

Op het vmbo moest hij een keuzevak kiezen, dat werd ICT. “Waarom verwacht je van een vijftienjarige dat hij weet wat ‘ie wil doen?”, vraagt hij zich af. Hij ging door op het mbo met ICT. Alles ging zijn gangetje, tot plotseling een goede vriend van hem overleed. “Toen heb ik een aantal vreemde jaren gehad, met veel hulpverlening en weinig school.”

In een gesprek met zijn maatschappelijk werker aan het eind van zijn mbo-studie kwam Luc tot de conclusie: ICT is niet iets wat hij op lange termijn zou willen doen. ‘Wat zou je dan willen doen?’, vroeg zijn maatschappelijk werker. “Toen zei ik: het werk wat jij doet. Ik zou voor anderen willen betekenen wat jij voor mij hebt betekend.”

Hij kwam thuis en vroeg aan zijn ouders: “Pap en mam, mag ik naar het hbo?” Dat mocht, zolang hij het maar zelf betaalde. Het werd Social Work, op Saxion in Enschede. Hij had zijn ouders beloofd om van meerdere hogescholen de open dag te bezoeken. “Maar stiekem ben ik alleen bij Saxion geweest.”

Tijdens de intake was hij huiverig om te zeggen dat hij autisme heeft, maar deed dat uiteindelijk toch,  waardoor hij extra begeleiding kreeg. Die begeleiding bestaat uit regelmatig inchecken: hoe gaat het, waar loop je tegenaan? En dat was nodig, want Luc had er weinig vertrouwen in. “Ik dacht het eerste kwartiel: waar ben ik aan begonnen? In tien weken een heel boek leren voor een tentamen, zoiets had ik nog nooit gedaan.”

Hij kreeg ook hulp met het aanvragen van oefenvragen en regelde dat hij afzonderlijk het tentamen kon maken, in een ruimte met maximaal vier andere studenten. Hij haalde een acht voor zijn eerste tentamen, en haalde vervolgens hij ook alle andere vakken. “Heb ik dan altijd onder mijn niveau gestudeerd?”, vroeg Luc zich af.

Tijdens zijn stage trok hij weer aan de bel: “Ik dacht alleen maar: nu ben ik aan het werk als social worker en kan ik zelf geen problemen hebben.” Inmiddels zit hij in het laatste jaar van studie, en hoeft hij alleen nog maar zijn minor af te ronden. “Het is super spannend dat ik bijna klaar ben. Heel mijn leven zat ik veilig binnen de muren van een schoolinstelling. Straks kan ik niet meer naar de mentor lopen.”

Docenten als ervaringsdeskundigen

De aanvullende studiebegeleiding bij Social Work bestond al langer, aldus docenten en initiatiefnemers Christine Ribbert en Meike Overkamp. “Maar we proberen er nieuw leven in te blazen”, zegt Ribbert. Dat is nodig volgens hen: “Want veel studenten weten niet dat we dit aanbieden, en blijven daardoor rondlopen met hun problemen.”

En studenten zijn niet de enige met dit soort problemen, ook de docenten zelf hebben hier ervaring mee. Ribbert: “Ik heb dyslexie, dus met nakijken van verslagen heb ik waarschijnlijk net zoveel moeite als de student heeft met het schrijven.” Ook haar collega weet hoe het is om te studeren met een diagnose. Overkamp: “Ik switchte in het laatste jaar van mijn opleiding van Windesheim naar Saxion, omdat ik die extra hulp nodig had.”

Ze bieden ondersteuning aan studenten met bijvoorbeeld AD(H)D, dyslexie, autisme, faalangst, of studenten die mantelzorg verlenen. Ribbert: “Maar iedereen kan hier binnen lopen, niet alleen studenten met special needs.” De inloopmomenten zijn op maandag en donderdag, voor specifieke vragen over studeren of gewoon even een praatje. Het hele doel van de aanvullende studiebegeleiding is volgens de docenten om de regie terug te geven aan de studenten. Overkamp: “Dat doen we door te kijken naar je kracht, niet naar je zwakte.”

Druk hoofd

Ook derdejaars studente Esra van der Laan (27) had veel aan de studiebegeleiding. In vergelijking met Luc kreeg ze pas laat haar diagnose: op haar eenentwintigste. ADHD en ADD. “Ik had veel last van mezelf. Ik had concentratieproblemen maar voornamelijk altijd een druk hoofd, het was nooit stil daarboven.” Ze ging zelf op onderzoek uit en daarna naar de huisarts: volgens hem lag de aandoening er dik bovenop. “Dat gesprek met de arts was echt een opluchting.”

Voordat ze begon aan Social Work op Saxion probeerde ze ook de studies Sociaal-Juridische Dienstverlening en Administratief Medewerker, wat niets werd, zoals ze het zelf zegt. “Nu weet ik waardoor het komt.” Door de diagnose kreeg ze ook weer vertrouwen om het studeren nog een kans te geven. “Het ligt niet aan mijn kennis, ik ben niet te dom.”

Bij de inschrijving op Saxion gaf ze aan dat ze ADHD en ADD heeft, en daarom kreeg ze een coach waarmee ze kan praten over waar ze tegenaan loopt. Zoals onlangs, toen ze haar stage niet haalde. “Dan komt het opeens allemaal weer terug: alle keren dat ik een twee haalde of dat iemand tegen me zei dat ik het niet kon.”

Volgens haar zijn dat overtuigingen die horen bij ADHD: “Altijd die twijfel. Altijd die gedachtes: ik ben niet goed genoeg.” Toch laat ze zich niet tegenhouden. “Bij ADHD hoort ook doorzetten en doorgaan. En dat heeft me ver gebracht, ik heb me helemaal omhoog gewerkt. Maar misschien is dat ook wel gewoon een stukje persoonlijkheid.”