Saxionners bouwen aan een Arsenal in Twente, met een eigen topsportcampus

Ivar Hageman geeft, zoals een trainer bij een aanvoerder doet, Wouter Welling een schouderklop en loopt diens gym binnen. Welling is bewegingswetenschapper bij Pro-F Fysiotherapie en begeleidt ook Twente-spelers.

Het is maf maar even voor SaxNow’s bezoek – uiterst geheim, geen supporter die het wist – stond Myron Boadu in deze zelfde ruimte. FC Twente huurt de spits van AS Monaco en Welling voerde tussendoor een medische keuring uit. “Aan methodieken die ik gebruikte, droegen Saxion-studenten dus nog bij in innovatie en ontwikkeling.”

De twee gaan ons nu rondleiden in Pro-F. Langs meerdere innovaties die van ‘gedachtes en papierschetsen’ praktijk werden. Staand op kunstgras van de hangar-achtige sportzaal, razen auto’s achter metershoge ruiten via de N733 naar de toekomst. “Daar gaan onze innovaties ook naartoe”, zegt Hageman lachend.

Het summum daarvan? Een Twentse ‘sportcampus-hemel’. Hageman droomt er aan het einde van de rondleiding bij weg.

Project I
Die Hageman is Saxion-docent én innovatiemanager bij FC Twente. “Ik ben een soort verbindingsofficier tussen partijen die innovaties uit Twente toveren.” Oude Griekse filosofen wisten al: wie nieuwe gedachtes of initiatieven belieft, kan niet zonder onderzoek en studies. De Grieken richtten academies op.

Hageman: “Die oude Grieken deden het, en wij als Tukkers nog steeds. Want je kan niet zonder academies, onderwijs en samenwerking bij innoveren. Zestien maanden geleden begonnen we daarom met de UT, Saxion en het ROC én FC Twente.”

Als startproject kozen ze: topsport en gezondheid. “Dan begin je in het hart van de club en met een relevant thema voor de streek. Je hebt een vliegwiel om later maatschappelijke thema’s te pakken. Konden wij iets innoveren in thema’s als blessurepreventie, revalidatie, prestatieoptimalisatie en trainingsbelasting én de meetbaarheid daarvan, was de vraag.”

Welling: “Hoe en wanneer kan een geblesseerde speler bijvoorbeeld verantwoord terugkeren?” Ajax, Feyenoord en PSV hebben budget om zelf onderzoek te doen. FC Twente niet.

Hageman: “Maar ik wist: bij de UT, Saxion en ROC zijn unieke gedachtes en ontwikkelingen hierin. Wilden studenten, onderzoekers en bedrijven hun kennis, als alternatief, niet inbrengen bij FC Twente binnen dit vraagstuk? Ja, klonk het! FC Twente spreekt tot de verbeelding.” Welling: “Een mooi embleem voor de samenwerking.”

Avatars
De innovatie op trainingsbelasting en blessure-revalidatie werd een 3D-avatar. Het Enschedese sportsoftware-bedrijf Movella had hier programmering voor. Hageman: “Zo zie je: bij onze regionale tech-innovatie zijn naast kennisinstellingen regionale bedrijven te betrekken. In Twente is veel kennis rondom topsport, gezondheid, bewegen, data en technologie.”

Sporters kregen sensoren op hun lijf geplakt. Welling: “Daarmee konden we nu bewegende sporters vertalen naar 3D-avatars. Zo worden spelersacties in voetbalgame FIFA trouwens ook nagebootst. We lieten onze sporters met sensoren parcours afleggen. We konden nu waardes creëren als gewrichtshoeken, heuphoeken en kniehoeken. En ook zien: hoe reageert bij die terugkerende speler de geopereerde kant ten opzichte van de niet-geopereerde kant? Metingen rechts en links wil je symmetrisch hebben.”

Hageman: “We konden bewegingen, met onze partners, ineens meetbaar maken.”

Welling: “Dan kan het zijn: hé, kniehoek rechts kent die data na een kruisbandblessure, kniehoek links die. Oei, een verschil! Grote links- en rechtsverschillen zijn zorgelijk. Op basis van symmetrie en normwaarden kunnen we het herstel analyseren.” Criteria gebaseerd revalideren, is Wellings term. “Welke waardes, in factoren als gewrichtshoeken, heuphoeken en kniehoeken, moet iemand halen om de volgende revalidatiestap te nemen.”

Data kan een slecht nieuwsbrenger zijn. Hageman: “Maar het kan sporters ook juist vertrouwen geven.”

Welling: “Jij kent angst als spits door je knieblessure, dat je er direct weer doorheen gaat. Dan kan ik je voorspiegelen: maar jouw data, bijvoorbeeld kniehoek, zit op een niveau van een fitte speler. Heb alle vertrouwen.”

Aan deze innovatie werkten Smart Health-studenten van Saxion mee. Welling: “Zeventien Saxion-studenten studeren bij mij af, via deelonderzoeken in deze innovatie.” Naast de topsport wil Welling hem inzetten voor Twentse breedtesport. “Bij analyses van sporters op een hoog of gemiddeld amateurniveau, waarbij nieuwe blessures door een te snelle terugkeer relatief vaker voorkomen, waar dus nog meer winst te behalen is.”

Bh’tje
Een andere ontwikkeling verloopt samen met Demcon, een Enschedees technologiebedrijf. Welling: “Profvoetballers hebben tegenwoordig zo’n - laat ik zeggen - bh'tje aan. Een hartslagmeter en GPS-sensor ineen. Daarmee monitor je de trainingsbelasting. Johan Sport is een onderdeel van Demcon, het is zo’n bh'tje. FC Twente-spelers werken er dagelijks mee.”

Welling: “Wij willen kijken hoe we die data nóg breder kunnen gebruiken. Doet een speler te veel of te weinig in de week? Binnen zijn belastbaarheid? Zo zou je na analyses voor spelers individuele trainingsschema’s kunnen ontwikkelen.”

Hageman: “Wij streven ernaar om deze innovatie nu vanuit de topsport breder in te zetten in de Twentse maatschappij.”

Welling: “Het gedrag van iedere individu kun je meten via Johan Sport-apparatuur. Cliënten buiten topsport kun je er ook meetbaar mee maken. Zo kun je via data een bewustzijn creëren voor een gezondere levensstijl of voor bijvoorbeeld beter slaapgedrag.”

Hageman: "Zo gaan onze innovaties naast topsport vast een bijdrage leveren aan een gezonde regio Twente. We zijn dan ook in gesprek met verschillende zorgorganisaties om te kijken of we elkaar hier kunnen helpen en versterken. Zo wordt de Twente speler fitter, maar de Twentse supporter en andere Tukkers evengoed. Een fitter FC Twente én een fitter Twente.”

Arsenal
Hageman keek voor inspiratie bij grote internationale voetbalclubs, die hun club al inzetten om óók maatschappelijk impact te oogsten. Niet alleen op het gebied van gezondheid maar ook op thema’s als duurzaamheid: “Ik bezocht onlangs op een studiereis Arsenal. Ze hebben daar ook een businessmodel en een heel team rondom duurzaamheids-thematiek.” Alles in het stadion is zo duurzaam mogelijk. “Maar evengoed de supporters worden gestimuleerd in circulair gedrag. Onder het stadion vind je een ecosysteem van afvalscheiding. Dat zette tot nadenken.”

Hét summum van de Twentse samenwerking moet een nieuw trainingscomplex en topsportcampus worden dat duurzaam rendeert, bij het Diekman, het vorige FC Twente-stadion. Welling: “Wij van Pro-F trekken er dan ook deels in, onder andere met onze sportwetenschappelijke afdeling. Om topsporters te behandelen, maar evengoed amateursporters en andere patiënten.”

In aanleg van het ‘Twente Milanello’ zijn er innovaties via onderwijs, zo helpt Saxion al in duurzame ontwikkelingen. “Er is straks veel water nodig daar, onder andere voor de velden. Hoe kunnen we op verantwoorde en duurzame manier omgaan met dat water? Over die vraag heeft het lectoraat van Saxion International Water Technology zich gebogen. Zij hebben advies uitgebracht welke infrastructuur je kan aanleggen, om regenwater op te vangen om de velden te besproeien en mogelijk nog waterinteractie met de wijk eromheen te realiseren.”

De Enschedese raad moet nog instemmen met de campus. Hageman: “Als dat gebeurt, start de bouw eind dit jaar.”

Twente boost
Het moet ‘hun’ mekka worden. Hageman: “Een huis, onze eigen Twentse academie. We hebben een heel slimme regio, met drie kennisinstellingen en veel hightech en data-bedrijven in sport en gezondheid. Dat moet te bundelen zijn tot iets dat kan uitgroeien tot een toonaangevende samenwerking vergelijkbaar met die van PSV en Brainport.”

Met de Brabantse topclub als partner groeide die streek uit tot een hightech gebied met een florerende economische kernregio. Ook wel the human Silicon Valley genoemd.

Welling: “Onderwijs en onderscheidende health en techbedrijven liggen hier op korte afstand. Er is een gigantisch potentieel met de volksaard van het noaberschap erbij: samen doen. En dan mogen we best iets minder bescheiden zijn en die kans tot techregio in sport- en gezondheid omarmen. We hebben net zo goed een unique selling proposition.”

Hageman: “Waarbij FC Twente de aorta is om de kennis en kunde van onze kennisinstellingen te verbinden en samen te laten stromen.”