Roze menstruatie-apps vol bloemetjes en psychische zorg-omgevingen zonder oog voor vrouwen. De man is vaak de norm, zo constateren Danique Hofstee en Carmen Heuvelmans. Zij vertelden donderdagavond tijdens het Science Café over hun onderzoeken naar het design van apps en zorg-omgevingen, want die zijn volgens hun nog te vaak vanuit een mannelijk perspectief. “We moeten de gevoelens van vrouwen niet vergeten.”
Waar het Science Café in Concordia in Enschede normaal gesproken zelf sprekers zoekt, heeft Danique Hofstee zichzelf aangedragen. “Ze geeft les op Saxion, maar ze wilde graag een keer haar ouders kunnen uitnodigen”, vertelt Linda Hiemstra, moderator en ondersteuner Lectoraat Ethiek en Technologie.
De docente ICT is aan het promoveren. Ze hoefde niet lang te zoeken naar een onderwerp voor haar PhD Interaction design op de UT. Toen ze als jonge vrouw op zoek ging naar anticonceptie, liep ze tegen een probleem aan. De pil: te veel bijwerkingen, een hormoonspiraaltje: te veel schommelingen. Dus koos ze voor een koperspiraal. “Maar wat een rotding is dat”, zegt Hofstee.
“Je wordt nog wel ongesteld, maar dat was heel onregelmatig bij mij.” Dus wilde Hofstee haar menstruatie bijhouden in een app. Er bestaan al veel van deze menstruatie-apps, alleen laat het design van die apps volgens Hofstee te wensen over. “Als je menstruatie opzoekt in de appstore zie je alleen maar roze, bloemetjes of zelfs een barbiepop.”
Ook temperatuurmetingen gebruiken als anticonceptie is steeds populairder. Je meet in de ochtend je temperatuur, zet dit in een app en die vertelt je dan of je die dag vruchtbaar bent. Een methode die niet altijd betrouwbaar is. “Het heeft tot een groeiend aantal ongewenste zwangerschappen en daarmee ook abortussen geleid”, vertelt Hofstee.
Gevoelens
Hofstee begon zich af te vragen of het ontwerp van de apps eigenlijk wel gericht is op vrouwen. “Het gaat in die apps alleen maar om cijfers, grafieken en tabellen, maar waar zijn de gevoelens?”
Ze liet 25 creatieve vrouwen een dagboek bijhouden over hun lichaam en gevoelens daarbij. Het leverde 350 creatieve werken op. Tekeningen en kunstwerken met allerlei verschillende kleuren, materialen en stijlen.
“Waar woorden tekort kunnen schieten, heb je met kunst alle ruimte voor expressie”, vertelt Hofstee. “Het uitten van die gevoelens is zo belangrijk als het gaat om het vrouwelijk lichaam. Die mogelijkheid heb je niet in de apps die er nu zijn.”
Een groep studenten van Hofstee is bezig met het ontwikkelen van een menstruatie-app waarin de ruimte voor expressie er wel is. “Getallen en grafieken moeten maar een klein deel zijn, het gaat veel meer om de gevoelens van vrouwen.”

Carmen Heuvelmans onderzoekt de invloed die het interieur van ziekenhuizen heeft op vrouwelijke patiënten.
Foto's: Marlene Mahn
De tweede spreker, Carmen Heuvelmans, onderzoekt voor haar promotie onder andere de invloed die het interieur van ziekenhuizen heeft op vrouwelijke patiënten. Want ook daarin geldt; zijn de ontwerpen wel gericht op vrouwen?
Heuvelmans staat nog aan het begin van haar PhD en heeft vooral veel onderzoeken gelezen. “Van de 4000 die ik heb bekeken, ging er maar één over wat vrouwen nodig hebben in psychiatrische zorgomgevingen.”
Van kleuren en vormen tot de secondes van oogcontact bij de balie, het heeft allemaal invloed op de ervaring van patiënten. De komende jaren gaat Heuvelmans werken aan een ontwerp voor psychische zorgomgevingen waarin de vrouw wel centraal staat. “Het moeten plekken worden waar mensen vrijwillig heen willen, en niet alleen omdat het moet.”
“Betekent dit dat er een duidelijke scheiding is tussen man en vrouw, waar is de ruimte voor non-binaire personen?”, komt er als vraag uit de zaal. “Er moet eerst een perspectief toegevoegd worden, die van de vrouw, en vervolgens komt er ruimte voor perspectieven van alle andere genders”, vertelt Hofstee.
“Welke problemen pakken jullie als eerste aan met de vrouw als norm?”, vraagt een bezoeker. “De representatie is het allerbelangrijkste, er moet naar de vrouwen geluisterd worden”, zegt Hofstee.
Gerelateerde artikelen
Protest tegen komst Dick Schoof bij opening hogeschooljaar; “Erkenning voor destructief beleid”
Een groep medewerkers van de opleiding Interior Design & Interior Brand Identity maakt bezwaar tegen de keuze om demissionair minister-president Dick Schoof uit te nodigen voor de Opening Hogeschooljaar. Dat doen ze in een open brief gericht aan het college van bestuur. “De keuze voor deze spreker suggereert legitimiteit en waardering voor een koers die juist haaks staat op waar wij als onderwijsinstelling voor (zouden moeten) staan”, schrijven ze.
Student claimt 12.500 euro van Saxion, krijgt rekening van 947 euro
De rechtbank Overijssel vindt dat Saxion niet tekort geschoten is tegenover een student die toetsen moest inhalen, omdat hij voor de toetsen de vragen al had. De student vond dat niet terecht en stelde bovendien dat de hogeschool hem bij het afmaken van zijn studie tegengewerkt had. Hij eiste daarom ruim 12.500 euro schadevergoeding, maar moet nu bijna 1.000 euro aan proceskosten betalen.
Saxion-onderzoeker Milan Wolffgramm dingt mee naar titel grootste wetenschappelijke talent
Saxion-onderzoeker Milan Wolffgramm maakt kans op de titel ‘New Scientist Wetenschapstalent 2025’. Hij is de enige hbo’er op de shortlist van het populairwetenschappelijke tijdschrift, waarop verder namen staan uit allerlei verschillende hoeken van de wetenschap in Nederland en Vlaanderen. “Dat we als hbo tussen deze toponderzoekers van Nederlandse en Vlaamse universiteiten staan is heel tof.”