Column: Prikkels
Als je je verdiept in vakgebieden als economie en gedragswetenschappen kom je al gauw uit bij het belang van prikkels. Menselijk gedrag blijkt in bijna alle vormen te sturen door prikkels in te bouwen (of weg te halen). Dat kan gaan om positieve prikkels, bijvoorbeeld door dingen leuker, goedkoper of gemakkelijker maken, of juist negatiever prikkels die het omgekeerde doen.
Een simpel voorbeeld in de praktijk. Als je graag wil dat studenten hun afval niet in een lokaal achterlaten, kun je ze een positieve prikkel geven door afvalbakken in lokalen te plaatsen, zodat de inspanning om dingen weg te gooien minimaal is. Je kunt er ook voor kiezen die prullenbakken weg te halen, zoals Saxion heeft gedaan, en dan zie je het resultaat van die weggevallen prikkel elke dag terug in de lokalen (dat gaat zover dat oproepen om prullenbakken terug te brengen nu zelfs in onze studentevaluaties terugkomen).
Ikzelf ben ook gevoelig voor prikkels. Zo krijg ik al jarenlang negatieve prikkels van overheid en openbaarvervoersbedrijven in de vorm van exorbitante prijsstijgingen, uitgevallen en vertraagde treinen, spoorwerkzaamheden buiten de vakanties, stampvolle coupés, etc. De onderliggende boodschap is helder: er wordt wanhopig van mij gevraagd een auto te kopen. Dat heb ik dit jaar dan ook maar voor het eerst gedaan. Er is een grens aan hoe lang groene principes weerstand houden tegen zo’n prikkeloffensief.
Of neem de gebeurtenissen van maand oktober: toen werd aangekondigd in het kader van de herinrichting dat mijn academie (de Academie voor Creatieve Technologie) gaat ophouden te bestaan en dat mijn opleiding (Creative Business) gaat worden geplaatst in de nieuwe economische academie, waarvan het maar de vraag is of ze er qua opleidingsinhoud en cultuur helemaal in passen.
Exodus
In de maand sinds die mededeling hebben inmiddels vier CB’ers aangegeven de opleiding te verlaten. Allemaal vanwege verschillende redenen, onder verschillende omstandigheden en naar verschillende bestemmingen, maar toch. Het zou me verbazen als de duidelijke prikkel van een niet noodzakelijk geachte verandering geen rol heeft gespeeld in wat toch de grootste exodus bij deze opleiding is die ik in zo’n 15 jaar heb meegemaakt.
In één geval weet ik dat in ieder geval zeker, want ik ben zelf één van die vier. Ik blijf wel binnen Saxion, voor wie zich zorgen maakt over de toekomst van deze columns. Voor mij gaf de prikkel net het duwtje om te reageren op een interessante vacature bij Integrale Veiligheidskunde. Ik ga daar vanaf februari aan de slag.
De hele herinrichtingsoperatie is nog maar net aangekondigd, maar het is nu al duidelijk hoeveel losse eindjes er nog zijn. Van de toekomst van studieverenigingen die nu meerdere opleidingen bedienen tot examencommissies van academies die straks niet meer bestaan. En natuurlijk de substantiële formatieterugloop die boven sommige opleidingen en diensten hangt.
Losse eindjes betekent ook extra prikkels, waarbij het niet altijd voorspelbaar is tot welk gedrag die gaan leiden. Verandering hoeft zeker niet verkeerd te zijn (ik ben zelf best te spreken over mijn nieuwe uitdaging), maar te lang in onzekerheid zitten is onwenselijk.
Bloot staan aan prikkels is onderdeel van het leven, maar te lang bloot staan aan te veel prikkels kan leiden tot overprikkeling. Ik weet niet zeker hoe een overprikkelde hogeschool eruit ziet, maar ik vermoed niet dat het aangenaam is.
Anders nu misschien toch strategisch die prullenbakken terugplaatsen?
Rubrieken
Gerelateerde artikelen
Column: Toondoof
“Fijn hè, vakbonden?” Dat sneerde collega B. sarcastisch toen hij zag dat de bonden inzetten op zes procent salarisstijging bij de komende cao-onderhandelingen. Nu is collega B. niet bepaald een vriend van de vakbond - u kent het type wel: Rotary-lid, platinablonde vrouw, valt minstens eens per jaar ongenadig hard van zijn te dure racefiets -, maar helemáál nergens sloeg zijn opmerking ook weer niet op.
Column: Stan
Het allerergste dat je op een hogeschool kan overkomen is het overlijden van een student. Direct daarna volgt de dood van een collega. Het voelt als een plotselinge stomp in je maag, gevolgd door een gevoel dat je langzaam wegzinkt in duister moeraswater.
Column: Onderwijsactiviteit
Een klein kijkje in de keuken van de columnist: als ik een keer in een maand geen directe inspiratie heb voor een stukje, zorg ik dat ik in de weken voor mijn deadline extra goed oplet naar zaken waar ik over kan mopperen. Gemopper is meestal een goede basis voor een column.