Saxion staat voor moeilijke keuzes: waar vallen de harde klappen? De Centrale Medezeggenschap (CMR) ziet dat er ‘in de volle breedte’ wordt gekeken naar hoe Saxion de komende jaren miljoenen gaat bezuinigingen. “Prettig om te zien”, zei CMR-lid Wytse Mensonides in de vergadering met het CvB. Duidelijk is dat er flink gesneden wordt in de overhead, oftewel de kosten voor dienstverlening aan onderwijs en onderzoek.
Onlangs werden de ‘zoekrichtingen’ voor de bezuinigingen opgeleverd. Die werden in de medezeggenschap besproken, want eind juni moet de kaderbrief en voorjaarsnota klaar zijn. Daarin komt te staan waar Saxion de benodigde miljoenen gaat besparen. Daar heeft het college van bestuur nog een kluif aan, want de bezuinigingen uit de zoekrichtingen tellen op tot zo’n 5 miljoen euro, waar er 10 miljoen bespaard moet worden. En er zijn nog onzekerheden, aldus Wielinga. “We weten nog niet precies hoe de Rijksbijdrage eruit gaat zien.”
115 fte meer inzet
Uit een benchmark met andere hogescholen blijkt dat Saxion zo’n 115 tot 120 fte (in 2023) meer inzet heeft op ‘overhead’ in vergelijking met andere hogescholen, en daarmee koploper is. En dan heb je het over het gemiddelde van de hogescholen, zei collegelid Richard Wielinga. “Als je kijkt naar de hogeschool met de minste overhead, dan zie je een verschil van zo’n 300 fte.”
Uitgangspunt van het college van bestuur is dat de overhead zo minimaal mogelijk wordt. Maar met maximale toegevoegde waarde voor onderwijs en onderzoek – zo benadrukte Wielinga meerdere keren. De vraag is of die 115 fte extra inzet ook leidt tot extra toegevoegde waarde, zo staat in de eerder gepubliceerde update op mijnsaxion (intranet). Wielinga tegen de CMR: “Die benchmark is niet leidend. Maar je ziet dat andere hogescholen minder overhead hebben, en toch goed onderwijs verzorgen. Daar moeten we naar kijken. Waarom kost dat bij ons meer?”
Wytse Mensonides gaf aan dat je misschien wel verder terug wil in overhead dan het gemiddelde van de Nederlandse hogescholen. “Als het gaat om onderwijskundige ondersteuning dan wil je dat die inzet echt bijdraagt aan de ondersteuning van docenten.” Coen de Heer, ook namens de CMR, vond het belangrijk naar de duiding te kijken: “Hoe kan het dat wij zo anders presteren. Heeft dat iets met cultuur te maken?”
Scherpere keuzes
Dat zou best weleens kunnen, volgens Wielinga. Maar de oorzaak zou ook in de structuur van Saxion kunnen zitten, met haar grote eenheden. “En het kan te maken hebben met de ruimte in middelen”, zei hij. “Het kan zijn dat anderen in het verleden misschien scherpere keuzes moesten maken.”
CvB-lid Suzan Koning haakte daarop in. “We hadden altijd relatief veel docenten in schaal 10 en 11, waar andere hogescholen er meer in schaal 12 hadden. Misschien dat dit meespeelt: dat er meer onderwijskundige ondersteuning nodig was.”
Het komt erop neer dat Saxion dingen anders moeten gaan doen, minder – of zelfs helemaal niet. Wielinga: “Als ik terugkijk naar de opinies van docent Wilco Bouwhuis op SaxNow. Daar stelt hij stelt de vraag: wanneer is iets je vak en wanneer is iets voor een specialist? Dat gaat over je opvatting en beeld van wat je rol als docent nu precies is.” Wytse Mensonides, namens de CMR: “Dan heb je het over eigenaarschap: wie gaat nu precies waar over. Het is mooi dat je dit benoemt. Want als dat duidelijk is kun je efficiënt gaan werken.”
Bezuinigingen
Het college van bestuur nam eerder besluiten over de ‘zoekrichtingen’, met besparingen die worden opgenomen in de kaderbrief en voorjaarsnota. Die komen neer op zo’n vijf miljoen euro.
Vanaf 2027 is er een besparing van 1 miljoen euro opgenomen op de kosten van management. Daarnaast wordt gekeken of een vacaturestop voor leidinggevende functies nodig is. In de periode tussen 2026 en 2028 wordt structureel 3 miljoen euro bespaard op de kosten van onderwijskundig beleid, projecten en kwaliteitszorg. Een werkgroep moet dit gaan uitwerken.
Business Support (BSO) moet 150.000 euro besparen en Onderwijs en Student Support (OSS) 300.000 op internationalisering. Er moet 650.000 euro bespaard worden op ‘inzetplanning’ - dus wie wat doet en waar mensen voor nodig zijn. Voor de academiebureaus is dat 500.000 euro.
Deze bedragen leiden nog niet tot de noodzakelijke bezuinigingen zoals eerder vastgelegd in de meerjarenbegroting. Andere ‘zoekrichtingen’ die uitgewerkt worden zijn bijvoorbeeld het besparen op ondernemerschap, er wordt gekeken naar hoe kostendekkend opleidingen zijn en voor kleine en niet-rendabele opleidingen komen er actuele business cases.
Een werkgroep gaat kijken of er bezuinigingsmogelijkheden zijn op de overhead van het onderzoek. Ook ligt de ‘kennistransfer’ onder de loep. Dat zijn trainingen, cursussen en leergangen voor professionals. Als die niet winstgevend te maken zijn moeten die stoppen. Lectoraten gaan meer bijdragen aan de overhead van onderzoek: vanaf 2026 moeten zij 5 procent van hun tweede en derde geldstroom afstaan. Een jaar later is dat 7,5 procent.
De Dienst Marketing en Communicatie gaat met de afdeling financiën en de academies een verbeterplan maken, waarmee de marketing- en communicatiebudgetten efficiënter en effectiever worden ingezet.
Gerelateerde artikelen
Leveringsproblemen IPhone 16e; vijftien nieuwe medewerkers zonder werktelefoon
Tot op heden kregen vijftien nieuwe medewerkers van Saxion geen werktelefoon, vanwege leveringsproblemen van de nieuwe IPhone 16e. Zij moeten hun privételefoon gebruiken als ze die nodig hebben voor hun werk. ICT-manager Rob Exalto zegt dat het gaat om een tijdelijk probleem. “We hebben druk op de leverancier gezet dus vanaf volgende week moet dit opgelost zijn.”
Reportage: hoe oud-docente Margriet de Vos met haar oma’s tegen extreemrechts strijdt
Na meer dan dertig jaar op Saxion ging HBO-ICT-docente Margriet de Vos begin dit jaar met pensioen. Wat volgde was niet alleen een cursus porselein maken, maar iets veel groters: De Vos is een van de oprichters van de nieuwe beweging 'Oma’s tegen extreemrechts'. SaxNow ging mee naar een demonstratie. “Ik ben niet iemand die gaat fietsen op de hei.”
Profiel: nieuwe bestuursvoorzitter is authentiek, menselijk én ‘goed met de centen’
Volgende week begint Inge Grimm (55) als nieuwe bestuursvoorzitter van Saxion. De nieuwe bestuursvoorzitter is wars van spelletjes en een dubbele agenda heeft ze niet, zeggen mensen die haar kennen. Op Windesheim zien ze haar met lede ogen vertrekken. “Hier heeft Saxion een hele goede aan.”