bao-menglong--FhoJYnw-cg-unsplash.jpg

Saxion worstelt met studiereizen per vliegtuig: "Tijd om doelen te bepalen"

De jaarlijkse Creative Business-studiereis naar New York, met het vliegtuig, zou stoppen vanwege duurzaamheidsoverwegingen. Maar dat is teruggedraaid op aandringen van studenten en docenten, die juist graag die reis maken en daar waarde in zien. Op meer plekken binnen Saxion wordt geworsteld met vliegen voor de studie. Nieuwe richtlijnen moeten daarbij helpen: regisseur duurzaamheid Wenda Hans wil dat deze reizen in het duurzame beleid van 2025 - 2028 worden opgenomen. “Het is tijd om doelen te bepalen.”

De studiereizen vallen buiten de duurzame ambitie van Saxion om 25 procent minder te vliegen voor 2024. Maar het onderwerp heeft de aandacht van Wenda Hans, die zegt te werken aan nieuw beleid dat keuzes makkelijker maakt. Nu ligt de verantwoordelijkheid bij de academies zelf, wat voor onduidelijkheid kan zorgen.

Hans wil dit collegejaar een inventarisatie maken van de studiereizen vanuit Saxion. “Daar horen ook de studie-gerelateerde reizen vanuit studieverenigingen bij”, zegt ze. “Dus niet de ski-trip.” Dat moet vervolgens leiden tot centrale richtlijnen: “Geen regels, want opleidingen bepalen zelf de waarde van een reis.” Daarmee geeft ze handen en voeten aan de uitspraak van het college van bestuur, dat zegt: duurzame ambities gelden voor medewerkers en studenten, aldus Hans.

De richtlijnen worden dus geen strak keurslijf. “Maar je moet nadenken over bijvoorbeeld de tijdsduur en de noodzakelijkheid van de reis”, zegt ze. "Daarbij zit duurzaamheid niet alleen in de CO2-uitstoot, maar ook in wat de studenten op de locatie doen, wat ze leren en hoe relevant dat voor de studie is.”

Bikkelharde werkweek

De worsteling met studiereizen en duurzaamheid is goed zichtbaar bij Creative Business. De opleiding vliegt jaarlijks met vierdejaarsstudenten naar New York om kennis op te doen in de mediawereld en een mediaproduct te maken. “Geen snoepreisje, maar een bikkelharde werkweek waar een half jaar onderwijs aan voorafgaat”, zegt teamleider Michelle Hagels. Vorig jaar gaf ze in een SaxNow-publicatie al aan dat er kritisch gekeken moest worden of de studiereis naar New York nog wel te verantwoorden was.

Dit collegejaar hakte ze de knoop door: de reis stopt. Hagels: “Als je de vraag stelt of de reis passend is vanuit duurzaamheidsoogpunt, is het antwoord simpelweg nee.” Duurzaamheid was niet de enige factor die meespeelde in het besluit, maar ook financiële ongelijkheid, vult ze aan. “De reis is niet voor iedere student betaalbaar.”

Toch werd de beslissing om te stoppen met de reis teruggedraaid, na tegenspraak uit de opleiding: studenten en docenten waren het er niet mee eens. Hagels: “De studiereis is zo’n groot onderdeel van ons curriculum. Oud-studenten omschrijven het als de highlight van hun studie, docenten praten er voortdurend over en we promoten het volop tijdens de open dagen en op de nieuwssite van onze opleiding: CB-inside.”

Ze noemt het mogelijk afschaffen van de reis ‘oneerlijk’ voor studenten die al vanaf dag één op Saxion naar New York uitkijken. “Het is belangrijk om te luisteren naar wat de studenten willen”, zegt Hagels. “En op dit moment zien we geen mogelijkheid om ze dichter bij huis dezelfde ervaring te geven.”

Cultuur snuiven

Dirk Jan Wegman, hoofddocent Technische Bedrijfskunde, denkt hier hetzelfde over. Hij gaat met zijn studenten jaarlijks twee weken met het vliegtuig naar Indonesië. Wegman: “Voor onze studenten is het van groot belang om deze reis te maken, om verschillen in culturen mee te maken.” Indonesië, Portugal of Polen: de studenten zijn verplicht een internationaal project te doen.

“Natuurlijk denken we aan de voetprint die we achterlaten als we met het vliegtuig gaan”, zegt Wegman. “Maar als we in Indonesië zijn werken we aan maatschappelijke problemen zoals armoede of milieuvervuiling.” Dat is bijvoorbeeld een project waarbij ze koffieboeren meer duurzaam laten werken en hun inkomsten verhogen. Of ze werken op Java mee aan het opruimen van de plasticsoep. “Het zou wel erg lastig worden om met de trein naar Indonesië te gaan.”

Om het bewustzijn over duurzaamheid bij studenten te vergroten, heeft de academie Hospitality Business School (HBS) zelf het voortouw genomen door een studiereizenbeleid op te stellen. Manager Dicky van der Plas: “Het idee kwam vanuit collega’s, maar we hebben het idee dat de studenten het nog belangrijker vinden dan wij.”

Compenseren

Bij de vier opleidingen van HBS (Facility Management, Hotel Management, Tourism Management en Interior Design and Styling) doen de eerstejaars studenten standaard ervaring op in het buitenland. Ze mogen zelf de bestemming van hun studiereis kiezen, maar wel met enkele uitgangspunten: in Europa, onder de 750 km reizen met de trein en/of bus, CO2-uitstoot moet worden verantwoord en gecompenseerd, en de reissom moet zo laag mogelijk gehouden worden zodat het voor zoveel mogelijk studenten betaalbaar is. Van der Plas: “Voor een aantal reizen is vliegen niet te vermijden. Maar dan vragen we ze wel: ‘Wat doen jullie daarvoor terug?’.

Wel vliegen, geen papieren bekertjes

Karin Hubers (21), vierdejaars studente Creative Business, was een van de studenten die afgelopen oktober een week doorbracht in The Big Apple. “Ik wist eigenlijk al vanaf het eerste jaar dat ik wilde gaan. Iedereen zei toen: ‘Ja ik ga naar New York’, maar uiteindelijk bleef er maar een klein groepje over omdat het voor de meesten te duur is.”

De studenten leggen 1650 euro in voor de reis. “Ik heb er lang voor gespaard, en ik woon nog thuis. Maar ik kan me voorstellen dat studenten die op kamers wonen dit niet zomaar kunnen betalen.”

In New York maakte ze met een groepje een campagne voor een kledingmerk uit Denekamp. “De New York-collectie. Dus nu hebben we het mediaproduct volledig afgestemd op de locatie, maar stel dat we dit in Europa hadden moeten doen, dan was dat ook geen probleem geweest.”

Was duurzaamheid een onderwerp voor de studente, toen ze in het vliegtuig stapte? Ze zegt dat ze daar niet zo over heeft nagedacht. “Ik ben er over het algemeen niet zoveel mee bezig, met duurzaamheid. Maar achteraf vind ik het wel een beetje tegenstrijdig vanuit Saxion, dat ze wel dit soort reizen aanbieden maar dat we niet meer uit papieren bekertjes mogen drinken.”

Ze zou het jammer vinden voor de studenten die na haar komen, mocht de reis toch afgeschaft worden. Maar ze zou het wel begrijpen: “Als het beter is voor het milieu dan is het wel belangrijk om hier over na te denken. Maar het zou absoluut jammer zijn, want het was zo’n toffe ervaring.”

Linde Verschoor