Het komt vast niet als een verrassing dat ik een groot liefhebber ben van allerlei taalfenomenen. Als docent kom ik regelmatig prachtige taalcuriositeiten tegen. Bijvoorbeeld van studenten die zich in een visuele cirkel bevinden, wat grammaticaal niet eens zo onjuist is, maar vermoedelijk niet wat ze bedoelen.
Of, wat je bij ons op de opleiding nog wel eens tegenkomt, ze schrijven over slachtoffers van huishoudelijk geweld. Een serieuze zaak natuurlijk, maar ondertussen moet ik dan gniffelen bij beelden die zo’n zin bij mij oproept van afwasmachines die aan emotionele manipulatie doen of een stofzuiger die grensoverschrijdend gedrag vertoont.
Ongetwijfeld ergert (niet irriteert) men zich vast wild aan de ontwikkeling ‘zij wilt morgen naar de les gaan’. In eerste instantie zag ik deze vooral op schrift voorbijkomen, maar inmiddels hoor ik hem ook in de gesproken taal. Ik ben wat dat betreft niet zo behoudend, over een decennium misschien al wel zou het best kunnen dat zij wilt (in plaats van zij wil) als derde persoon tegenwoordige tijd de standaardversie wordt van het werkwoord willen.
We schrijven immers ook niet meer boven aan een mail ‘weledelgestrenge heer’ (of vrouwe), maar hi/hai/hoi of mijn persoonlijke jeukaanhef ‘hee jij’. Gelukkig is die laatste nog niet tot zakelijke communicatie doorgedrongen.
Betekenis
Meer problemen heb ik ermee als de schrijfwijze zorgt voor een betekenisverschil. Bijvoorbeeld het verschil tussen geld/geldt voor de hele straat. Een kleine d/t fout zorgt hier zomaar voor een heel verschil in verwachtingen (en welvaart). Daarom verbaasde het me nogal dat ik de afgelopen week ineens allemaal berichtjes kreeg van bekenden die de Tubantia hadden gelezen en dat kwam niet doordat ik nu weet dat ze de Tubantia lezen. Ze maakten zich erg zorgen, aangezien de helft van de academies van Saxion zou verdwijnen en vroegen me meelevend hoe ik me daarbij voelde. Er waren zelfs raadsvragen gesteld in de Enschedese gemeenteraad.
Ook hier lijkt een opvatting van betekenis de boosdoener, alhoewel het gelukkig niets met spelfouten te maken heeft. Het maakt namelijk nogal uit of met de titel ‘Saxion halveert aantal academies en diensten’ het halveren van het aantal organisatorische entiteiten (academies en diensten) bedoeld wordt als ‘robuust en samenhangend’ (wat is dat eigenlijk?). Of dat het gaat om een halvering van het aantal werknemers dat bij zo’n academie of dienst werkzaam is, wat de lezing lijkt te zijn van alle bezorgde mensen die mij berichtjes stuurden.
Ik ben in taalkundig opzicht vooral blij dat er gewoon gesproken wordt over reorganisatie, in plaats van hippe termen als revitalisatie of herschepping. Dus laten we vooral scherp zijn op de bedoelde betekenis. In dat opzicht ben ik dan ook wel weer benieuwd wat de CvB besluiten over vaststellingsovereenkomsten en doorontwikkeling functiegebouw on-hold in relatie tot herstructurering betekenen.
Ik voel me trouwens prima.
Rubrieken
Gerelateerde artikelen
Column: Kerstverhaal
Ik moet een jaar of zeven of acht geweest zijn toen ik mijn allereerste verhaal publiceerde, in de schoolkrant van o.b.s De Bonkelaar half jaren ’90 in een kinderhandschrift met lange lussen. De titel weet ik niet helemaal meer precies, volgens mij ‘Het eenzame kerstboompje’.
Column: Agendahedonisme
Omdat ik tegenwoordig in de lange grijze wandelgang op weg naar boven mijn tag moet bliepen om mijn kantoor binnen te kunnen, viel mijn oog op de spreuk ‘Uniek, dat doen we samen’. Mijn hoofd is eigenlijk op het moment veel te vol voor allerlei existentiële vragen, maar toch kwamen ze meteen naar boven: ‘Kun je eigenlijk wel uniek doen als een soort werkwoord, als we samen uniek doen, is het dan nog wel uniek en wat is dat eigenlijk, uniek?’
Column: Prullenbak
Een bij-effect van meer dan een decennium in het onderwijs werken is dat je een jaar toch in grote brokken gaat zien, van september tot juli, met daarin een soort voorspelbaarheid. Bijvoorbeeld na een aantal weken wekkerloos door het leven weer op tijd ergens zijn, samen met een heleboel studenten in de trein die in de eerste weken ook nog graag op tijd zijn voor college.