Com­men­taar: Ge­mis­te kans

Reizen naar werk wordt voor een deel van het personeel fors duurder. Saxion betaalt komend jaar 7,8 cent voor woon-werkverkeer, ongeacht of dat nu naar Enschede, Deventer of Apeldoorn is. Want een rit naar een andere locatie dan de standplaats is niet langer een dienstreis. Als compensatie krijgt de medewerker onder andere een OV-kaart en hogere fietsvergoeding. Maar voor niet iedereen zal dit soelaas bieden: voor wie niet in de stad woont en slecht aangesloten is op het openbaar vervoer, is de fiets of het OV geen optie. Deze medewerkers gaan dit nieuwe ‘mobiliteitsbeleid’ in de portemonnee voelen.  

Dinsdagmorgen werd onder de kop ‘Mooie stap naar duurzaam mobiliteitsbeleid Saxion’ het nieuwe beleid gecommuniceerd door het Saxion-bestuur. De Centrale Medezeggenschap (CMR) stemde namelijk in met het plan, waarmee de weg voor het college van bestuur vrij is om het beleid door te voeren. In de openbare vergaderingen met de CMR kwamen regelmatig vragen naar boven over het (toen nog) voorgenomen beleid. Bijvoorbeeld hoe het zit met mensen die afgelegen wonen, maar ook of het principieel juist is om geld toe te leggen op zakelijke ritten en of Saxion nog wel aantrekkelijk is als potentiële werkgever.

Kos­ten­neu­traal

De gebruikte kop bij het nieuwe beleid is veelzeggend. Het bestuur van Saxion vindt duurzaamheid belangrijk, en dit nieuwe beleid moet een flinke stap zetten in die ambitie. Toch wringt het, want al een jaar geleden werd in een CMR-vergadering duidelijk dat duurzaamheid belangrijk is, maar ook dat het nieuwe beleid ‘kostenneutraal’ moet. Oftewel, Saxion heeft geen extra geld over voor verduurzaming van de verkeersbewegingen. En daarmee wordt een deel van de rekening bij de werknemer gelegd. Of dat nu in euro’s is omdat autorijden duur wordt, of in extra reistijd door bijvoorbeeld fiets-bus-trein te nemen in plaats van de auto.

Dat duurzaamheid belangrijk is, behoeft weinig discussie. Maar de uitwerking daarvan in beleid, en vooral wie consequenties van dat beleid ervaart, wel. Voor die discussie heeft Saxion een platform: de democratisch gekozen medezeggenschap. In deze afvaardiging van personeel en studenten worden tal van onderwerpen besproken en de CMR kan advies geven, maar heeft op onderwerpen ook instemmingsrecht (of het tegenovergestelde). Het mobiliteitsbeleid is daar één van.

Pe­tit co­mi­té

Bijzonder is dat de CMR, blijkbaar omwille van tijdsdruk, koos om dit beleid in petit comité af te ronden met de directeur HRM en een collegelid. Dat gebeurde via de mail en uiteindelijk een besloten vergadering. De instemming kwam er. Maar juist de democratisch gekozen medezeggenschap is dé plek voor het college van bestuur om dit soort ingrijpende beleidsaanpassingen te bespreken met de Saxion-gemeenschap. Het is daarom te betreuren dat die discussie, na aanvankelijke openbaarheid, achter de schermen is afgehandeld. Er is zelfs geen verslag gemaakt waarin de – ongetwijfeld - verschillende standpunten en onderhandelingen zichtbaar zijn gemaakt. Die zou in de maak zijn, maar dat is mosterd na de maaltijd: het besluit is immers al genomen.

Open­baar­heid

Verduurzaming van verkeersbewegingen en wie daarvoor de rekening betaalt, dat is een onderwerp dat ons allen aangaat. En de geest van de medezeggenschap is om juist dit soort ingrijpende beleidsaanpassingen in de openbaarheid te bespreken en te toetsen. Op deze manier was het proces – voor een deel – oncontroleerbaar en niet transparant.

Een gemiste kans, want de medezeggenschap mag geen uitvoeringsinstantie zijn van het CvB, of de indruk wekken dat te zijn. Medezeggenschap op hoger onderwijsinstellingen wordt al niet als sexy en interessant ervaren – de opkomst bij de verkiezingen is landelijk en op Saxion laag. Juist bij dit onderwerp, dat duurzaamheid en directe gevolgen voor personeel combineert, had onze gekozen vertegenwoordiging zich van haar beste kant kunnen laten zien.